• Strona główna
• Bogracz
• Mapa strony
• Dodatki i przyprawy (1,2)
• Sosy
• Papryka...
• Moje fotki
• Poczta - email
• Słowniczek
• Zbieranica
 
• Turystyka z ProtaSoft...
• Arytmetyka i obrazki

---

---

---

• (BBB)
• Baba wiedeńska (HUN)
• Baranina na różne sposoby
• (JJJ)
• Jagnięcina na różne sposoby
• Jajka na twardo z trzema sosami
• (LLL)
• Likier pomarańczowy (i inne likiery owocowe) (HUN)
• Likier z czerwonego wina (HUN)
• (MMM)
• „Mini” kanapki
• (NNN)
• Napój miłości (HUN)
• (PPP)
• Pálinka ze śmietanką (HUN)
• Pasta twarogowa 1 (HUN)
• Pasta twarogowa z bryndzy (HUN)
• Pogácsa na maśle (HUN)
• Polędwica wołowa po tatarsku (HUN)
• Pułapka na kawalerów (HUN)
• (SSS)
• Słone precle (HUN)
• Słone precle inaczej (HUN)
• Słone ciasteczka do herbaty (pogácsa) (HUN)
• (ZZZ)
• Zupa gulaszowa na szynce (HUN)
• Zupa jajeczna krem (HUN)

---

---

---

---

---

---

---

---

Fot. FOLKLÓR
- Hungarian Online
Resources (Magyar Online
Forrás)

Poniedziałek Wielkanocny - Húsvéthétfő

Zdaniem węgierskich fachowców od folkloru, lany poniedziałek, to najbardziej zako­rzeniony zwyczaj.

Kiedyś, polewanie się, w tym dniu, polegało na tym, że chłopcy, siłą prawie, zaciągali dziew­częta do potoków i tam zanurzali je w wodzie, bądź też obficie polewali zimną wodą przy studniach. Od tego kobiety stawały się piękniejsze.
Polanie, czy też zamoczenie w wodzie sprawiało niewiaście radość, bo świadczyło o zaintere­sowaniu jej osobą ze strony płci odmiennej.

Dziś zwyczaj ten zmienił się i „ukulturalnił”. Współcześni panowie kilkoma kroplami wody ko­lońskiej lub perfum, skrapiają swe wybranki lub dobre znajome. Wypada przy tej okazji po­wiedzieć tradycyjny wierszyk dyngusowy.
Poezja ta często jest dość frywolna, powiedziałbym nawet, bardzo frywolna.

Po takim wierszyku, delikwentka skinieniem głowy pozwala na pokropienie się, bywa, że bar­dzo tanimi perfumami.

Dla mnie ten dzień łączy się z tym charakterystycznym, pomieszanym zapachem kilkudziesięciu gatunków perfum, rozcho­dzącym się w wielkanocny poniedziałek wokół każdej niemal kobiety.

Po tym rytualnym skropieniu, polewający jest częstowany, w zależności od swego wieku, trunkami, zakąskami lub słody­czami, a przede wszystkim - tzw. czerwonym jajkiem (po prostu - malowanym jajkiem).

Drapanki (wyk.: Bugya Edit)...

fot. prota »

Polewać można tylko mężczyznom i chłopcom... Polewa się tylko kobiety!
Lekko po południu, ulice wsi i miasteczek węgierskich pełne są wracających do domu tatusiów ze swymi synami. Dorośli często są już w dość wesołym, palinkowo-trunko­wo-świątecznym nastroju.

Wielkanocnym pisankom i kraszankom - hímes tojás . Węgrzy przypisują kultowe zna­czenie i utożsamiają malowane jaja ze zmartwychwstałym Chrystusem.
Jajka malują, wydrapują, piszą i oklejają zawsze tylko kobiety.

Poniedziałkowe dania związane są przede wszystkim z odwiedzinami dalszej i bliższej rodziny oraz znajomych. Dlatego przyważają wśród nich zakąski, ciasta, słodycze oraz oczywiście napoje - tradycyjne węgierskie pálinki, wina, likiery, ale także napoje bezalkoholowe również.

Zupa jajeczna krem - Tojáskrémleves (HUN)

Idealna zupa do wykorzystania pozostałości świątecznych jajek! Może nie należy do najstarszej kuchni węgierskiej, ale proponuję ją na śmigus-dyngusowe popołudnie.

---

Tojáskrémleves - Zupa-krem jajeczna na Wielkanoc (fot. NÉPSZABADSÁG Kifőztük 2012 apr.) fot. „NÉPSZABADSÁG Kifőztük” »

8 jajek ⇒ugotowanych na twardo 1 duża cebula 2 marchewki 1 mały seler 2 szalotki (ze szczypiorem) 2 łyżki mąki 2 łyżki dijońskiej musztardy (ziarnistej) 1,7 dl bulionu lub wywaru z obgotowywaania szynki 2 dl białego, wytrawnego wina 2 dl śmietany lub śmietanki 6 dag masła sól pieprz (świeżo mielony)

Oczyszczoną i umytą cebulę, marchew i seler kroimy w małe kostki.
Masło rozgrzewamy, na małym ogniu, do zapienienia się. Dodajemy warzywa i smażymy przez 6-7 minut. Oprószamy mąką, mieszamy, po czym rozcieńczamy bulionem. Przyprawiamy musztardą, solą, pieprzem oraz dolewamy wino.
Przykrywamy, ale pozostawiamy małą szczelinę. Gotujemy, dopóki warzywa nie będą zupełnie miękkie.

Dodajemy śmietanę i 6 pokrojonych w kostki jajek. Po 5 minutach gotowania wszystko miksujemy blenderem (lub przecieramy przez sito).
Pozostałe 2 jajka kroimy w plasterki (dość grube), cebulę ze szczypiorem - siekamy.

Podajemy z plasterkami jajek, posypujemy posiekaną cebulą.

• Dodatkowo możemy dodać trochę pokrojonej w małe kostki szynki.

Smacznego!
Wesołych Świąt Wielkanocnych!
Kellemes Húsvéti Ünnepeket!

(Na podstawie NÉPSZABADSÁG Kifőztük, 2012 kwiecień.; w zbiorach ProtaSoft pod numerem 002976-HU.)

---

Pułapka na kawalerów - Bácskai vőlegényfogó (HUN)

18 dag masła 35 dag mąki pół paczki proszku do pieczenia 2 jajka sól, pieprz śmietana   Nadzienie:  20 dag chudej gotowanej szynki 20 dag twarogu 5 dag masła sól, pieprz jajko do posmarowania

Wyrabiamy dość rzadkie, lekko słone ciasto...
Mąkę mieszamy (przy pomocy szerokiego noża) z masłem i proszkiem do pieczenia. Dodajemy 2 żółtka oraz śmieta­nę. Zagniatamy lekkie ciasto i odstawiamy na kilkanaście minut.

Przygotowujemy nadzienie...
Szynkę i twaróg przepuszczamy przez maszynkę do mielenia mięsa. Oba te składniki mieszamy z masłem i szczyptą soli.

Ciasto rozwałkowujemy na grubość 0,5 cm i kroimy na kwadraty (10-13 cm). Napełniamy nadzieniem i formujemy zbli­żone do podłużnego trójkąta pierogi, a może raczej - bułki, które układamy na blasze, smarujemy rozmieszanym jaj­kiem i pie­czemy na rumiano (170-180 °C).

• Doskonałe, na zimno i na gorąco, jako lekka zakąska do wina, piwa (tak, tak - do herbaty też!).

Smacznego!

---

Słone precle - Sósperec (HUN)

50 dag mąki 10 dag masła śmietana sól 1 jajko

Z mąki, masła, śmietany, z dodatkiem szczypty soli, zagniatamy ciasto. Formujemy z niego długie wałeczki o średnicy około 1 cm, które „składamy” na kształt precelków.

• Proponuję, aby nie były (te precelki) większe od dłoni mimo, że do dziś można kupić w parkach i na deptakach precle półmetrowej wielkości. Kupuje się takie coś na randce i razem z ukochaną osobą chrupie ⇒w czasie spaceru, czy też przy piwie, podziwiając piękno Budapesztu lub innych węgierskich miast.

Precelki układamy na blasze, smarujemy rozbełtanym jajkiem i pieczemy na rumiano w temperaturze około 170-180 °C.

Z mąki, białka i dużej ilości soli mieszamy coś w rodzaju papki i spryskujemy nią (na przykład przy pomocy pędzla) upie­czone precle. Wstawiamy je ponownie, na kilka minut, do piekarnika.

• Jeżeli dysponujemy bardzo grubo-ziarnistą solą, możymy nią posypać precle jeszcze przed pierwszym włożeniem do piekarnika. Przed ostatecznym zapieczeniem, możemy dodatkowo posypać nasze dzieło tartym, aromatycznym serem.

Doskonały dodatek do wytrawnych win, palinki, piwa... Smacznego i na zdrowie!

Smacznego!

---

Słone ciasteczka do herbaty - Sós teasütemény (pogácsa)

Ciasteczka te kiedyś też nazywano ⇒pogácsa.
Dziś, pogácza, to małe (albo większe też!), ⇒drożdżowe bułeczki (ciasteczka) spożywane przy piwie, winie...
...ale używajmy tej starej nazwy też...

---

50 dag mąki 30 dag masła 2 jajka pół szklanki śmietany kminek czerwona mielona papryka sól

Masło mocno ucieramy z niewielką ilością soli. Dodajemy jajka, śmietanę i mąkę. Ugniatamy dość gęste ciasto. Wkładamy je na 20 minut do lodówki - niech zastygnie.

Ciasto rozwałkowujemy na grubość około 0,5 cm i foremkami wycinamy ciasteczka i układamy je na blasze piekarnika. Smarujemy rozmieszanym jajkiem, posypujemy grubą solą, kminkiem i ewentualnie papryką.

Ciasteczka szybko pieczemy w temperaturze około 200 °C.

Chrupiemy przy winie, palince, piwie...

Smacznego!

---

Baba wiedeńska  - Bécsi Kuglóf

Mimo nazwy, przepis jest węgierski...

---

Wielkanoc... fot. Krzysztof Roszkowski »

50 dag mąki 10 dag cukru 3 dag drożdży 2-3 szklanki mleka 20 żółtek 40 dag roztopionej margaryny szczypta soli 10 dag słodkich migdałów 1 dag gorzkich migdałów cukier-puder (do posypania) skórka otarta z cytryny gałka muszakatołowa

---

Drożdże mieszamy z łyżeczką cukru i zalewamy łyżką ciepłego mleka. Odstawiamy do wyrośnięcia.
Masło ucieramy z cukrem i żółtkami do białości. Dodajemy mąkę, wyrośnięte drożdże, 1,5 dag soli i do tej pory ugniatamy, dopóki nie będzie odstawać od rąk.
Dodajemy migdały, skórkę cytryny, szczyptę startej gałki muszkatołowej.

Formę smarujemy tłuszczem i posypujemy bułką tartą. Do 3/4 wysokości wypełniamy ciastem i wstawiamy do nagrzanego piekarnika (170 °C). Pieczemy przez około 35-45 minut.

Po tym czasie, drewnianą igłą sprawdzamy, czy baba jest już upieczona. Jeżeli patyczek jest czysty - wyjmujemy z piekarnika i natychmiast wyjmujemy również z formy.
Gorącą babę posypujemy cukrem pudrem...

Taka baba jest doskonała do likierów i słodkich (półsłodkich) win.

---

Pogácsa na maśle - Vajaspogácsa

45 dag mąki 30 dag masła 1 żółtko 0,5 dag drożdży mleko śmietana 2 jajka do posmarowania przed pieczeniem sól

Drożdże rozpuszczamy w łyżce letniego mleka.
Mąkę, przy pomocy szerokiego noża mieszamy z masłem.
Dodajemy żółtko i rozpuszczone drożdże. Solimy, dolewamy mleko i (lub) śmietanę.
Ciasto dokładnie wyrabiamy i wkładamy do lodówki na kilkanaście minut.

Rozwałkowujemy, smarujemy rozmieszanym jakiem i składamy. Ponownie wkładamy do lodówki.
Czynności te powtarzamy trzykrotnie, co 15 minut.

Ciasto rozwałkowujemy na grubość 1-1,5 cm. Wykrajamy krążki o średnicy 3-6 cm, układamy na blasze. Górę każdego krążka nacinamy nożem i smarujemy jajkiem. Czekamy, aż jajko wyschnie i smarujemy ponownie.
Pieczemy na rumiano w temperaturze 170-190 °C.

Spożywamy z winem, piwem i innymi napojami.

Smacznego!

---

Polędwica wołowa po tatarsku - Bélszín tatár módra

Myślę, że bez trudu zauważycie różnicę między tym węgierskim daniem-zakąską a „Befsztykiem po tatarsku” przyrządza­nym w Polsce...

---

Tatar w moim wydaniu fot. prota »

1 kg polędwicy wołowej 5 żółtek sól pieprz czerwona, mielona papryka 5 dag cebuli ketchup

Mięso dwukrotnie przepuszczamy przez maszynkę. Cebulę obieramy i kroimy, a raczej siekamy na bardzo małe kawałeczki.

Wszystkie składniki dokładnie mieszamy i przyprawiamy według własnego gustu.

Podajemy ze swieżymi grzankami z chleba.

Smacznego...

---

Pasta twarogowa z bryndzy- Körözött juhtúróból

Pasta twarogowa po węgiersku fot. prota »

30 dag bryndzy lub świeżego sera owczego (np. niewędzony oscypek) 10 dag masła 7 żółtek 1 łyżeczka czerwonej, mielonej papryki szczypta kminku sól

Bryndzę przepuszczamy dwukrotnie przez maszynkę do mielenia mięsa. Mieszamy z ciepłym masłem. Przyprawiamy kminkiem, papryką i solimy do smaku.

Przekładamy do miseczki i nadajemy paście dowolną, ozdobną formę. Dekorujemy zieloną pietruszką, miętą... Przed podaniem schładzamy (w lodówce).

---

• Pastę możemy dodatkowo urozmaicić drobno pokrojonym szczypiorkiem.
   
• Podawać możemy z kolorową papryką, ozdobnie pokrojoną rzodkiewką, pomidorami, zielonymi ogórkami.
   
• Sprawdzony, bardzo ciekawy smak otrzymujemy po domieszaniu do pasty łyżki musztardy, kieliszka koniaku lub kieliszka piwa.
   
• Po godzinie przetrzymywania pasty w lodówce, piwo wywołuje lekki proces fermentacji w bryndzy, nadając jej oryginalny smak.

Spożywamy z pieczywem.
Smacznego...

---

„Mini” kanapki - „Mini” szendvics

ragaliki pasty kanapkowe wędlina wszystko, co nadaje się do kanapek

Rogaliki kroimy na skośne plasterki. Możemy również ze zwykłego, pokrojonego chleba, foremkami do ciastek powykrajać małe kromeczki o ciekawszych kształtach.

Kromki smarujemy ulubionymi pastami kanapkowymi. Układamy na nich wszelkie „kanapkowe” dodatki - papryka, pomidory, ogórki, ser, kawior, ryby wędzone...

Kanapki układamy na tacach. W każdą kanapeczkę wkłuwamy specjalny kanapkowy widelec lub, po prostu, wykałaczkę.

Kanapkami tymi częstujemy śmigusowych gości...

Smacznego!

---

Jajka na twardo z trzema sosami - Kemény tojás háromféle krémmel

Jajka na twardo z trzema kremami - Kemény tojás háromféle krémmel fot. Vidék Íze, 2011/4 »	Wszystkie składniki na 8 porcji:  16 jajek ugotowanych na twardo natka pietruszki, selera, zielona bazylia, liście sałaty...
	Sos orzechowy:  15 dag kremowej śmietany (⇒créme fraíche) 2 łyżki zwykłej śmietany 2 łyżki wyłuskanych orzechów sól pieprz sos Worcester 1 łyżeczka oleju orzechowego pół pęczka szczypiorku pół pęczka zielonej pietruszki	Sos musztardowy:  2 żółtka 1 dl oleju 3 łyżeczki ziarnistej musztardy 2 łyżeczki kremowej śmietany (⇒créme fraíche) 1 pomarańcz sól pieprz	Sos vinaigrette:  1 łyżeczka ostrej musztardy 1 łyżka białego octu winnego 3 łyżki oleju 0,5 dl soku jabłkowego 1 małe, kwaśne jabłko 1 mała cebula 1 łodyga selera naciowego sól pieprz

Sos orzechowy: 
Créme fraíche mieszamy ze śmietaną, drobno posiekanymi orzechami, olejem i zieleniną.
Przyprawiamy solą, pieprzem i Worcesterem.

Sos musztardowy: 
Żółtka mieszamy z olejem, aby otrzymać bardzo gęsty ⇒majonez, a następnie łączymy z musztardą, créme fraíche, sokiem wyciśniętym z pomarańcza i z tartą skórką pomarańczową.
Przyprawiamy solą i pieprzem.

Sos vinaigrette: 
Musztardę mieszamy z octem, solą i pieprzem. Przy ciągłym mieszaniu widelcem, dodajemy olej, sok jabłkowy, tarte jabłko, drobno pokrojoną niedużą cebulę i łodygę selera.
Przyprawiamy solą i pieprzem.

---

Jajka obieramy ze skorupek, kroimy na połówki i estetycznie układamy na półmisku. Posypujemy posiekaną zieleniną. Obok ustawiamy sosjerki z sosami i koszyczek ze świeżym, chrupiącym, białym pieczywem.

Smacznego!

---

Pálinka ze śmietanką - Tejszínes pálinka (HUN)

Dyskusyjny to napój, ale znam Węgrów, którzy bardzo lubią ten dziwny koktajl - spróbować warto!

---

morelowa lub śliwkowa ⇒pálinka śmietanka

Do dużego koktajlowego kieliszka wlewamy 3 części morelowej lub śliwkowej ⇒pálinki i jedną część zimnej śmietanki... Na zdrowie!

Wesołych Świąt Wielkanocnych!
Kellemes Húsvéti Ünnepeket!

---

Likier pomarańczowy (i inne likiery owocowe) - Narancslikőr (HUN)

Likiery są bardzo popularne na Węgrzech. Jeszcze kilka(naście) lat temu w każdej szanującej się cukierni można było sobie wypić kieliszek dobrego likieru do zamówionego ciastka... a ⇒wyroby cukiernicze w tym kraju są niesamowite!

---

1 l spirytusu (95-96%) 1 l nieprzegotowanego mleka 60 dag drobno pokrojonych skórek pomarańczowych 3 dl wody 75 dag cukru 4-5 szklanki wody

Spirytus, mleko, skórki pomarańczowe i 3 dl wody, zagotowujemy.
Z cukru i 4-5 szklanek wody gotujemy syrop.
Wszystko razem mieszamy i wlewamy do 5 l słoja. Szczelnie przykrywamy. Odstawiamy na 8 dni w ciepłe miejsce. Zawartość słoja codziennie dokładnie wstrząsamy.

Po upływie 8 dni, likier powinien być zupełnie klarowny. Przecedzamy wszystko przez gęste płótno i rozlewamy do butelek.
Butelki zamykamy i otwieramy dopiero wtedy, gdy przyjdą specjalni goście...

---

Podobnie przyrządzamy inne likiery:

• Likier wiśniowy: 
• Wystarczy 80 dag dojrzałych, wydrylowanych wiśni. Można dodać też około 5 dag pestek - poprawią smak i aromat.
   
• Likier kakaowy: 
• Dodajemy 20 dag kakao ugotowanego w 1,5 szklanki wody o raz 10 dag przypieczonych i zmielonych orzechów.

Na zdrowie!
Wesołych Świąt!

---

Likier z czerwonego wina - Vörösborlikőr (HUN)

5 dl czerwonego wina Pół laski wanilii 6 dl rumu 45 dag cukru

Razem z winem zagotowujemy wanilię i cukier.

• Wanilię najlepiej rozkroić wzdłuż i zeskrobać (nożem) jej miękkie wnętrze i tylko tę, lekko kleistą masę, dodać do wina.

Gotujemy pod przykryciem do tej pory, dopóki lekko nie zgęstnieje. Wtedy dodajemy rum.
Jeżeli napój jest za mocny, dodajemy wodę.

Jakość likeru zależy oczywiście od jakości wina i rumu, ale także od tego, ile czasu po przygotowaniu dojrzewa w spiżarni, a to jest chyba najtrudniejsze do osiągnięcia...

Na zdrowie!
Wesołych Świąt!

---

Napój miłości - Szerelemvíz (HUN)

To taka odmiana węgierskiego, ludowego średka na pobudzenie miłośi... Hmmm...radzę spróbować!

---

3,5 dag grubo zmielonego cynamonu 1 dag ⇒rumianku 1 dag kwiatu gałki muszkatołowej 3,5 dag kwiatu lawendy 7 dag gorzkich migdałów (tartych, mielonych...) 0,5 kg skórki z cytryny (drobno pokrojonej) ocet winny 2-3% 1,5 kg cukru około 0,7-1 l półsłodkiego wina kilka ziarenek ⇒ambry

Wszystkie składniki mieszamy ze sobą i wsypujemy do dużego słoja. Dolewamy 4 l octu winnego (2-3%) i wystawiamy na dwa tygodnie na słońce (lub w inne, ciepłe miejsce w mieszkaniu).

Po upływie tego czasu zlewamy czysty płyn do innego naczynia, a pozostałość ziół przecedzamy przez płótno.

Cukier rozpuszczamy w 3 l wody i zagotowujemy. Lekko studzimy i mieszamy z wyciągiem z ziół. Dolewamy wino. Przyprawiamy kilkoma kruszynkami ⇒ambry (gdzież my teraz taką ambrę kupimy? ...ale czego się nie robi dla miłości?).
Tak przygotowaną, magiczną mieszaninę, w zawiązanym słoju, znów odstawiamy na kilka tygodni.

Gotowy napój powinien mieć czysty, żółty kolor. Kolor możemy wzmocnić dodaniem szczypty kurkumy.
Miłosny napój rozlewamy do butelek. Butelki szczelnie zamykamy.

Muszę się przyznać, że nie wypróbowałem, choć obiekt do doświadczeń by się pewnie znalazł!
Jeżeli spróbujecie - napiszcie mi o efektach... (Reklamacji nie przyjmuję!)
Przy konsumpcji, można nasz czarodziejski napój wzmocnić jakimś fajnym trunkiem! Myślę, że i jego skuteczność wtedy też się wzmocni...

Życzę... Wesołych Świąt!

---

 
 

---

Strona główna >> Zbieranica >> Dodatki...