Sosy, marynaty, zalewy...



 





SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


Strona główna >> Zbieranica >> Sosy, marynaty, zalewy...

Sos bułgarski - Bolgár mártás (BGR,HUN)
  • 4 dl jogurtu
  • 4-5 z±bków czosnku
  • sól
  • sok z połówki cytryny



»•«


Wszystkie składniki dokładnie mieszamy, przelewamy do słoika i chłodzimy przynajmniej przez jeden dzień (w lodówce), aby smaki wymieszały się, a czosnek złagodniał.

Zawsze serwujemy na zimno!


Sos jogurtowy z Bliskiego Wschodu - Közel-Keleti joghurtos mártás (Bliski Wschód)
  • 1 ¶redni ¶wieży, obrany ogórek
  • 1 szklanka jogurtu lub zsiadłego mleka
  • 1 łyżka oliwy
  • 3 orzechy włoskie posiekane
  • 3 roztarte z±bki czosnku
  • 1 łyżka octu (6%) lub soku z cytryny
  • sól
  • pieprz



»•«


  1. Z przekrojonego ogórka usuwamy pestki.
     
  2. Ogórek trzemy na grubej tarce, zlewamy powstały sok.
     
  3. Do ogórka dodajemy pozostałe składniki, dokładnie mieszamy i mocno chłodzimy.
     
  4. Podajemy do szaszłyków.

Smacznego!

(Według: Kontynenty-Gospoda pod Gor±cym Słońcem.)


Sos winegret - Francia öntet (vinaigrette) (FRA,HUN)

Węgierska wersja tego bardzo prostego francuskiego sosu do sałatek, który zrobił wielk± ¶wiatow± karierę.


  • 2 łyżki oleju
  • 2 łyżki białego octu winnego
  • 1 łyżeczka mustardy
  • sól
  • pieprz



»•«


Ocet miszamy ze szczypt± soli, mustard± i pieprzem.
Przy ci±głym mieszaniu, cienk± stróżk± dolewamy olej.


Sos winegret pomidorowy - Paradicsom vinaigrette (FRA,HUN)

Jeszcze jedna węgierska wersja prostego francuskiego sosu do sałatek, który zrobił wielk± ¶wiatow± karierę.
Jest doskonały do ⇒sałatek z ziemniaków, fasoli, kapusty włoskiej, soczewicy...


  • 20 dag pomidorów
  • 2 łyżki białego octu winnego
  • 2 łyżki oleju
  • orzechy włoskie
  • sól
  • pieprz



»•«


Pomidory zanurzamy na pół minuty we wrz±tku, po czym szybko chłodzimy i ¶ci±gamy z nich skórkę.
Pomidory kroimy w drobn± kostkę. Mieszamy z octem, olejem, przyprawami i drobno posiekanymi orzechami.


Sos pomidorowy na sałatki - Paradicsomöntet (salátákra) (...,HUN)

Bardzo prosty przykład sosu dobrego do miliona sałatek.


  • 3 łyżki czerwonego octu winnego
  • 1 pomidor
  • 1 łyżka przecieru pomidorowego
  • 3 łyżki ¶mietanki
  • pół szklanki oleju
  • sól
  • pieprz



»•«


Z zanurzonego na chwilę we wrz±tku pomidora zdejmujemy skórk±, a z wnętrza usuwamy pestki.

Wszystkie składniki wkładamy do miksera, solimy i „pieprzymy” do smaku. Miksujemy.

Używamy do przeróżnych sałatek według własnego gustu.

  • Sos jest jeszcze lepszy, jeżeli dodamy do niego 1-2 z±bki rozgniecionego czosnku!


 
Sos pomidorowy 3 - Paradicsom alma mártás (...,HUN)

Zabytkowy sos z pocz±tku XIX wieku, kiedy pomidory były, w kuchni i na stołach, ogromnym luksusem.


  • 0,5 kg ładnych, dojrzałych pomidorów
  • 1,5-2 łyżki masła
  • 1 łyżka m±ki
  • 1/2 szklanki bulionu
  • 1/2 szklanki wytrawnego wina
  • sól
  • pieprz
  • 1 łyżeczka cukru



»•«


Umyte pomidory kroimy na małe kawałki i dusimy na ma¶le, dopóki nie rogotuj± się całkowicie.

Dodajemy m±kę, mieszamy, dolewamy esencjonalny bulion i wino.
Przyprawiamy szczypt± soli, pieprzem i cukrem.
Gotujemy przy ci±głym mieszaniu, dopóki lekko nie zgęstnieje.

Przed podaniem, przecieramy przez sito.

Podajemy do ⇒mięs i ⇒ryb.

(Czifrai István: Magyar nemzeti szakácskönyv 1840.)



 
Sos pomidorowy inaczej - Paradicsom alma mártás másképpen (...,HUN)

Tak, jak i poprzedni, zabytkowy sos z pocz±tku XIX wieku, kiedy pomidory były, w kuchni i na stołach, ogromnym luksusem.


  • 6-7 ładnych, dojrzałych pomidorów
  • pół dużej cebuli
  • 2 łyżki masła
  • 1 czubata łyżka m±ki
  • szklanka bulionu
  • sól
  • pieprz
  • 1 łyżeczka cukru
  • pół szklanki ¶mietany



»•«


Pomidory myjemy, kroimy w kostki i razem z posiekan± cebul± dusimy do zupełnej miękko¶ci.
Po lekkim wystudzeniu, pomidorowo-cebulow± masę przecieramy przez sito.
Masło roztapiamy w jakim¶ rondlu, dosypujemy m±kę i robimy jasnobr±zow± zasmażkę.
Dodajemy przetarte pomidory, a następnie dokładnie mieszamy.

  • Jeżeli sos jest za gęsty, rozcieńczamy go bulionem (może być z kostki rosołowej).

Sos przyprawiamy sol± i pieprzem. Na samym końcu, mieszamy ze ¶mietan± do aksamitnej konsystencji.

Podajemy do ⇒mięs i ⇒ryb.

(Czifrai István: Magyar nemzeti szakácskönyv 1840.)



 
Sos czosnkowy 1  - Fokhagymamártás (HUN)
  • 4 dag gęsiego smalcu
  • 1 łyżka m±ki
  • 5-6 z±bków czosnku
  • sól
  • szklanka ¶mietany



»•«


Przyrz±dzamy zasmażkę - na smalcu zarumieniamy leciutko m±kę. Dodajemy rozgnieciony czosnek i natychmiast dolewamy szklankę zimnej vody. Solimy i gotujemy dopóki nie zgęstnieje.

Przed podaniem mieszamy ze ¶mietan±.

Podajemy do: 

»  ryb
»  pieczonych mięs...



 
Sos czosnkowy do grilla - Fokhagymás mártogatós (HUN)
  • 2-3 z±bki czosnku
  • 2 dl ¶mietany
  • 1 mał, kremowy serek topiony
  • pieprz
  • sól
  • łyżeczka posiekanej zieleniny



»•«


Obrany czosnek rozgniatamy, mieszamy ze ¶mietan±. Dodajemy serek topiony, przyprawiamy pieprzem i solimy, posypujemy zielenin± (pietruszka, bazylia...) i podajemy...

(Na podstawie Bors Gasztromagazin 2012.V.18)




 
Sos barbecue - Barbecue szósz (...)
  • Składniki do 8 porcji grillowanego mięsa: 
  • 1 cebula
  • 3 dymki ze szczypiorem
  • 3 z±bki czosnku
  • 1 dl octu winnego
  • 1 dl wody
  • 1 dl ketchupu
  • 1 dl soku z cytryny
  • 10 dag br±zowego cukru
     
  • 1 dl sosu chili
  • łyżka mielonej gorczycy
  • 2 łyżki sosu Worchester
  • łyżeczka pieprzu cayenne
  • łyżeczka mielonego, czarnego pieprzu
  • łyżeczka byzylii
  • łyżeczka oregano
  • sól



»•«


Cebule obieramy i drobno siekamy, czosnek rozgniatamy w prasce lub barduo drobno siekamy. Dodajemy pozostałe przyprawy - suche i płynne.
Dokładnie mieszamy lub miksujemy.

Podajemy ostudzony, do mięs: grillowanych, pieczonych, smażonych...

Smacznego!



 
Sos czosnkowy, gotowany 2  - Főtt fokhagymamártás (...,HUN)
  • 2 łyżki oleju lub 5 dag masła
  • 2 łyżki m±ki
  • 3-4 z±bków czosnku
  • 1 kostka rosołowa
  • sól
  • szklanka ¶mietany
  • kilka kropel soku cytrynowego lub octu winnego



»•«


Przygotowujemy jasn± zasmażkę, dodajemy rozgnieciony czosnek (lub drobno pokrojony) i dolewamy tyle wody, aby otrzymać rzadki sos.

Dodajemy rozkruszon± kostkę rosołow± i do tej pory gotujemy, dopóki nie zgęstnieje, a ewentualne kawałeczki czosnku nie zmiękn±.

Sos studzimy i dokładnie mieszamy ze ¶mietan±.

  • Jeżeli ¶mietana jest za mało kwa¶na, dodajemy odrobinę soku z cytryny lub winnego octu.

Podajemy do: 

»  ryb
»  pieczonych mięs...



 
Zalewa octowa z sol± i z cukrem  - Ecetes -sós - cukros páclé (HUN)
  • ocet
  • woda
  • sól
  • cukier-puder



»•«


Składniki mieszamy ze sob±. wody dodajemy tyle, aby otrzymać przyjemny, lekko kwa¶ny smak.

Smak zalewy możemy urozmaicić różnymi, lubianymi przez nas dodatkami (cytryna, pomarańcz, zioła...).

Stosujemy, na przykład do: 

»  Papryki z serem topionym,
»  Koperkowej sałatki z bakłażanów...



 
Sos andaluzyjski - Andalűz mártás (ESP,HUN)
  • 2,5 dl majonezu
  • 2 z±bki czosnku
  • 0,5 dl ketchupu (lub przecieru pomidorowego)
  • ocet winny
  • sól
  • pieprz
  • 1 ostra papryka czere¶niowa (lub inna, bardzo ostra)



»•«


Czosnek obieramy i rozgniatamy.
Umyt± paprykę bardzo drobno siekamy.

Wszystkie składniki dokładnie mieszamy (ucieramy). Solimy do smaku.

Ten pikantny sos pasuje dosłownie do „wszystkiego”. Jest doskonały do pieczonych mięs, panierowanego sera, gotowanych jajek, sałatek...


Sos tatarski z tokajem  - Tartármártás tokaji aszúval (HUN)
  • porcja majonezu (może być ze sklepu)
     
  • 1 dl ⇒tokaji aszú
     
  • Na majonez:
  • 2 żółtka
  • sól
  • sok z cytryny
  • musztarda
  • 3 dl oleju
  • pieprz



»•«


Proponuję zrobić majonez własnoręcznie (niekoniecznie przy pomocy miksera)...
Do pojemnika miksera wkładamy 2 żółtka. Lekko solimy, dodajemy kilka kropel soku cytrynowego, łyżeczkę musztardy i dokładnie mieszamy.

  • Razem z Noémi (moj± wnuczk±) używamy zwykłej, drucianej ⇒mieszałki do sosów, ciast...
Przy stałym mieszaniu dodajemy cienk± stróżk± olej. Mieszamy (ubijamy) dopóki nie otrzymamy jednolitego, jedwabistego sosu - majonezu.

Przy powolnym mieszaniu, również powoli, dodajemy ⇒tokaj.
Przyprawiamy do smaku sol±, pieprzem, cukrem pudrem.


Sos Cumberland - Cumberland-mártás (AUT,GBR)

Bardzo ciekawa jest ⇒historia tego sosu...


  • 1 pomarańcza
  • 1 łyżeczka musztardy
  • 2 łyżeczki galertkowego dżemu z czerwonych porzeczek
  • 2 dl czerwonego, wytrawnego wina
  • sól
  • cukier-puder



»•«


Z pomarańczy zdejmujemy pomarańczow± skórkę (bez białej warstewki!), drobno siekamy, po czym do miękko¶ci gotujemy w małej ilo¶ci wody, a następnie aromatyczn± wodę z gotowania mieszamy z musztard±, dżemem, winem, cukrem, sokiem wyci¶niętym z pomarańczy i szczypt± soli.
Jeszcze raz zagotowujemy, po czym studzimy.
Do zimnego sosu dodajemy ugotowan± pomarańczow± skórkę.

Podajemy przede wszystkim do potraw z zaj±ca lub dzika.


Sos Cumberland 2 - Cumberland-mártás 2 (AUT,GBR)

Bardzo ciekawa jest ⇒historia tego sosu... Poniżej jeszcze jedna wersja sosu Cumberland...


  • łyżka mielonej gorczycy
  • 1 dl ciężkiego, czerwonego, wytrawnego wina
  • 1 dl lekkiego, czerwonego, wytrawnego wina
  • mały kieliszek koniaku



»•«


Gorczycę mieszamy z winem oraz z sokiem wyci¶niętym z cytryny i pomarańczy. Dodajemy dżem agrestowy, pieprz cayenne i rozgotowan± skórk± pomarańczy. Dolewamy koniak.
Wszystko miksujemy blenderem lub przecieramy przez sito - sos powinien być sosowo płynny.

Podajemy przede wszystkim do potraw z zaj±ca lub dzika.


Sos rokfortowy - Rokfortmártás (FRA,...)
  • 2 dl ¶mietany
  • 10 dag marmurkowego sera rokfort (w Polsce może być ⇒rokpol)
  • sok z cytryny
  • pieprz
  • sól



»•«


Ser trzemy, mieszamy ze ¶mietan± i przyprawiamy do smaku sokiem cytrynowym, pieprzem i ewentualnie, szczypt± soli.

Przed użyciem, chłodzimy.


Sos beszamelowy - Béchamelmártás (FRA,...)
  • 5 dag masła
  • 10 dag m±ki
  • 3,5 dl mleka
  • sól



»•«


Na gor±ce masło dodajemy m±kę i do tej pory mieszamy, podsmażamy dopóki się lekko nie zapieni. Dodajemy szczyptę soli.
Powoli dolewamy , przy ci±głym mieszaniu, mleko. Od czasu do czasu odsuwamy z ognia. Ostatecznie sos powinien mieć konsystencję rzadkiego budyniu i nie przyklejać się do łyżki.

Szczypta gałki muszkatołowej bardzo poprawia smak sosu! Często dadaje się też pieprz lub sok z cytryny.


Aromat grzybowy - Gombaaroma (HUN)
  • grzyby
  • sól
  • woda



»•«


T± grzybow± przyprawę najlepiej przygotować latem. Tu, na Węgrzech, robi się to zwykle z pieczarek, ale każdy inny, jadalny grzyb jest doskonały do przygotowania grzybowego aromatu.

Oczyszczone rzyby gotujemy do miękko¶ci w 1-1,5 l wody.
Kiedy s± miękkie, odcedzamy, ale wywar oczywi¶cie pozostawiamy! Grzyby przecieramy przez sito.

Przetarte grzyby, razem z wywarem, ponownie zagotowujemy. Wywar obficie solimy (na 1 l wywaru dodajemy około 30 dag soli).

Aromat grzybowy przecedzamy, rozlewamy do słoików lub jeszcze lepiej do małych butelek.

Doskonała przyprawa do rosołów i innych dań!


Mużdej - Mujdei (ROM,HUN)
  • obrany czosnek
  • sól
  • woda
  • olej



»•«


Obrany czosnek rozgniatamy w moĽdzierzu (wyciskamy w specjalnej prasce), obficie solimy, a następnie zalewamy zimn± lub ciepł± wod±. Odstawiamy na kilka godzin w chłodne miejsce.

Do chudych mięs do mużdej dodaje się także olej. ⇒Zobacz tu...

  • Mużdej, to klasyczna przyprawa do mięs na terenach Rumunii, a przede wszystkim - w Siedmiogrodzie.

Sos szynkowo-serowy - Sonkás-sajtos mártás
  • 5 dag masła
  • 2 łyżki m±ki
  • 4 dl mleka
  • 2 żółtka
  • 1 dl ¶mietanki
  • 5 dag tartego parmezanu
  • 20 dag szynki
  • pieprz
  • gałka muszkatołowa
  • sól



»•«


Masło topimy w rondlu i przy ci±głym mieszaniu dodajemy m±kę, ale nie zarumieniamy jej.
Powoli, przy ci±głym mieszaniu dodajemy mleko i gotujemy dopóki nie zgęstnieje. Wzbogacamy ¶mietank± rozmieszan± z żółtkami.

Odsuwamy z ognia i dodajemy - najpierw tarty ser, a potem pokrojon± w paseczki szynkę.
Solimy, przyprawiamy pieprzem i tart± gałk± muszkatołow±.


Sos holenderski - Hollandi mártás
  • 2 żółtka
  • 2 dl dobrego białego wina
  • sól
  • pieprz
  • sok z połowy cytryny
  • 15 dag masła
  • natka pietruszki, lub (i) ⇒trybula



»•«


Żółtka ubijamy z winem (można trzepaczk±, można mikserem). Dodajemy sól, pieprz, sok z cytryny.

Dodajemy roztopione masło, ¶mietanę i nad niewielkim ogniem, mieszamy dopóki sos nie będzie miał struktury gęstego majonezu.

Przyprawiamy bardzo drobno posiekan± pietruszk± lub trybul± (jest w Polsce mało popularna, ale warto spróbować!).

Sos jest doskonały do wszelkich ⇒dań rybnych, pieczonych raków, ale nie tylko...



Sos pieczarkowy z winem - Csiperke mártás borral
  • 30 dkg pieczarek
  • ¶redniej wielko¶ci cebula
  • 8 dkg masła
  • ½ l rosołu
  • 4 żółtka
  • ¼ l ¶mietanki
  • 2 kieliszki białego wytrawnego wina
  • sól
  • pieprz
  • ocet
  • łyżka m±ki



»•«


Pieczarki czy¶cimy (nigdy nie obieram!), płuczemy pod strumieniem bież±cej wody, kroimy w niezbyt cienkie paseczki.
Cebulę obieramy, kroimy w drobne kostki.

Pieczarki, cebulę i masło wkładamy do rondla i razem dusimy około 25 minut.

Przygotowujemy z m±ki biał± zasmażkę i dodajemy do pieczarek.
Wlewamy rosół, przyprawiamy sol±, octem i pieprzem. Zagotowujemy.
Na końcu dodajemy wino oraz ¶mietankę poł±czon± z żółtkami.


Sos pieczarkowy 1 - Csiperke mártás 1
  • 3 dag masła lub margaryny
  • 3 dag m±ki
  • 6-8 pieczarek
  • 1 cebula
  • 1 kieliszek wytrawnego wina
  • sok z polowy cytryny
  • 1 szklanka wywaru mięsnego
    lub rozpuszczona w szklance wrz±cej wody, 1 kostka przyprawy do zup
  • 2,5 dl ¶mietany
  • 1 żółtko
  • sól
  • biały pieprz



»•«


Pieczarki czy¶cimy, myjemy, os±czamy, siekamy (lub trzemy na grubej tarce) i zarumieniamy na ma¶le, razem z drobno posiekan± cebul±. Przyprawiamy sol± i białym pieprzem. Zmniejszamy ogień i dusimy jeszcze kilka minut.

Gdy pieczarki s± miękkie, oprószamy je m±k±. Dodajemy zimny wywar z mięsa lub z kostki bulionowej. Zagotowujemy, po czym odstawiamy z ognia i zaci±gamy żółtkiem.

Smacznego!


Sos grzybowy, prosty - Egszerü gomba mártás (...)
  • 6-7 suszonych grzybów
  • ½ szklanki ¶mietany
  • sól
  • pieprz
     
  • Na zasmażkę: 
  • 2 łyżki masła ro¶linnego
  • 2 łyżki m±ki



»•«


Grzyby starannie myjemy i moczymy, na dzień przed przyrz±dzeniem sosu, w dwu szklankach przegotowanej, letniej wody.

Nazajutrz gotujemy w tej samej wodzie do miękko¶ci (ok. 30 minut). Wyjmujemy z wywaru i siekamy.

Z masła i m±ki przygotowujemy rumian± zasmażkę.
Rozprowadzamy j± zimnym wywarem z grzybów, doprawiamy do smaku sol± i pieprzem. Dodajemy posiekane grzyby i ¶mietanę. Mieszaj±c, doprowadzamy do wrzenia i dalej gotujemy dopóki lekko nie zgęstnieje.

  • Sos możemy przygotować ze ¶wieżych grzybów. Nie trzeba oczywi¶cie ich moczyć przez cał± noc!


(Ze zbiorów ProtaSoft 000012-PL, Bellon S.A. 10.02.2012)


Sos grzybowy zabytkowy - Gomba mártás (...)
  • 20-25 dag grzybów
  • 2 łyżki masła
  • 1-2 łyżki m±ki
  • kieliszek wina
  • szklanka bulionu
  • sól
  • pieprz
  • 2-3 łyżki ¶mietany



»•«


Grzyby czy¶cimy i kroimy w drone kostki, po czym dusimy do miękko¶ci. Posypujemy m±k±, mieszamy, dolewamy kieliszek białego wina i szklankę bulionu. Solimy i pieprzymy. Po kilku minutach dodajemy ¶mietanę - mieszamy i zagotowujemy.

  • Sos doskonały do wszystkich konkretnych dań - do placków ziemniaczanych też!

Smacznego!


Sos grzybowy po bakońsku - Bakonyi gombamártás (HUN)

Bakony zwane jest po polsku ⇒lasem bakońskim pasmo górskie na północ od Balatonu. Przepiękne tereny do wycieczek pieszych, pełne zabytków, ruin zamków...


  • 30 dag grzybów (zbieranych w Bakony???)
  • 1 cebula (ok. 5 dag)
  • 5 dag tłustego, wędzonego boczku
  • sól
  • łyżka m±ki
  • 1 ¶wieża papryka
  • 1 pomidor
  • 3 dl ¶mietany
  • pieprz
  • łyżeczka słodkiej, czerwonej papryki
  • kilka łyżek bulionu lub białego wina



»•«


Boczek kroimy w małe kostki i podsmażamy. Na tłuszczu, razem ze skwarkami, zarumieniamy cebulę. Dodajemy pokrojone grzyby, kr±żki papryki i kostki pomidorów. Na do¶ć dużym ogniu, mieszaj±c, dusimy wszystko przez kilka minut. Przyprawiamy sol±, pieprzem i mielon± papryk±. Rozcieńczamy bulionem lub winem. Zagotowujemy, po czym zag±szczamy ¶mietan± wymieszan± z m±k±.

  • Ten sos jest doskonały do wszelkich mięs w przeróżnych postaciach, makaronu, pierogów, kopytek...

Smacznego!


Sos chiński 1 - Kínai mártás 1 (CHN)
  • 1 szklanka rosołu lub wody
  • 1 łyżka m±ki ziemniaczanej
  • 2 łyżeczki sosu sojowego lub 1/2 łyżeczki przyprawy maggi
  • 1/2 łyżeczki cukru
  • pieprz do smaku
  • sól do smaku



»•«


  1. M±kę mieszamy z ¼ szklanki zimnego rosołu lub wody.
  2. Wlewamy do pozostałego rosołu lub wody, dodajemy sos sojowy lub maggi, cukier i pieprz.
  3. Gotujemy, mieszaj±c, dopóki sos nie zgęstnieje.

Możemy podać do: 

»  papryki faszerowanej tofu...


(Na podstawie: Kontynenty, „Gospoda pod gor±cym słońcem”)


Sos chiński 2 - Kínai mártás 2
  • 1 szklanka rosołu lub wody
  • 2 płaskie łyżki cukru-pudru
  • sól do smaku
  • mielony lub ¶wieży imbir
  • sok z dwóch cytryn

Wszystkie składniki dokładnie mieszamy ze sob± i mocno chłodzimy.

Możemy podać do: 

»  sałatek ogórkowych
»  sałatek pomidorowych...


Kremowy sos chrzanowy  - Krémes tormamártás (HUN,POL)
  • spory korzonek chrzanu (ok. 30 dkg)
  • sok z cytryny
  • łyżka m±ki
  • pełna łyżka masła
  • 3/4 szklanki mleka
  • 3/4 szklanki ¶mietany
  • 2 surowe żółtka
  • sól
  • cukier do smaku



»•«


Utarty, skropiony sokiem z cytryny chrzan podlać niewielk± ilo¶ci± wrz±tku i gotować w otwartym naczyniu 10 min.

W tym czasie przyrz±dzić gęsty beszamel:
biał± zasmażkę z masła i m±ki rozprowadzić zimnym mlekiem, mieszaj±c - zagotować, dodać chrzan, sól, cukier, sok z cytryny i ¶mietanę, chwilę gotować.
Pod koniec dodać żółtka, wymieszać i przez chwilę mieszać na słabym ogniu, nie dopuszczaj±c do wrzenia.

Gęsty, gładki sos-krem odstawić z ognia, przełożyć do sosjerki.
Podawać do mięs, ale próbowałem z grzybami również - pierwsza klasa!



(Kalendarz ¶cienny - 16.XII.2002)


Sos chrzanowo-jabłkowy - Tormás-, almás mártás (POL)
  • 10 dag korzenia chrzanu
  • łyżka sosu sojowego
  • szklanki ¶mietany
  • 2 żółtka ugotowane na twardo
  • 2 kwa¶ne jabłka
  • sól
  • cukier
  • sok z cytryny
  • mała szczypta mielonego kminku



»•«


Chrzan trzemy na drobnej tarce, dolewamy 3 łyżki wrz±tku z sosem sojowym i mieszamy ze ¶mietan±.
Dodajemy żółtka przetarte przez sito.
Jabłka obieramy i również trzemy na drobnej tarce.
Wszystko mieszamy, przyprawiamy sol±, cukrem, kminkiem i sokiem z cytryny.

Podajemy do - ryb na ciepło i na zimno, do mięs - na zimno i na ciepło pod każd± postaci±, a także do pieczonych, duszonych, gotowanych, wędlin, pasztetów itd...

  • W dawnej kuchni polskiej sos towarzyszył przede wszystkim nóżkom w galarecie, które kiedy¶ musiały się pojawiać przy ¶niadaniu w ⇒Wielk± Niedzielę, a dzi¶ już do¶ć rzadko goszcz± na naszych stołach.

Smacznego!

(Na podstawie zdzieraka, 25.03.2016.)



Sos paprykowy  - Paprikamártás (HUN,POL)
  • 0,5 dl oliwy
  • sól
  • 3 dag słodkiej, czerwonej papryki
  • pieprz cayenne
  • 10 dag przecieru pomidorowego
  • 40 dag bordowej papryki pomidorowej (lub innej, o grubych ¶ciankach)

Paprykę myjemy, usuwamy nasiona, po czym pieczemy nad żarem (lub w domu nad gazem na ciemny kolor). Obieramy ze skórki i miksujemy (lub przecieramy przez sito).

Paprykę mieszamy z pozostałymi składnikami. Przyprawiamy do smaku - sos powinien być ostry!

Podawać możemy jako oddzien± przyprawę do mięs, wędlin, warzyw. Przed podaniem możemy wymieszać z kefirem, jogurtem...



Sos ravigote - Ravigote-mártás (...)
  • 2 łyżki octu 6%
  • 6 łyżek oliwy lub oleju
  • 1 cebula
  • 1 niepełna łyżka kaparów
  • 1 niepełna łyżka drobno posiekanych ziół (trybuli, estragonu)
  • szczypiorek
  • sól
  • pieprz

Przygotowujemy ⇒sos vinaigrette z octu, oliwy i przypraw. Dodajemy drobno posiekan± cebulę, kapary i zioła przyprawowe, po czym wszystko mieszamy.

Sos nadaje się do nóżek w galarecie i zimnych ryb.



Sos z jaj ugotowanych na twardo - Keménytojás-mártás (...)
  • 2 jaja ugotowane na twardo
  • sok z 1 cytryny
  • 1 łyżka oleju
  • 2-3 łyżki zimnego odtłuszczonego rosołu mięsnego
  • pół pęczka szczypiorku
  • 1 łyżka tartego chrzanu lub 1 łyżka musztardy
  • sól
  • cukier
  • pieprz



»•«


Jaja obieramy, przekajamy na połówki, wyjmujemy żółtka i ucieramy je z oliw± na gładk± masę, dodaj±c sok z cytryny.
Rozprowadzamy zimnym odtłuszczonym rosołem, dodajemy drobno posiekane białka, szczypiorek i tarty chrzan lub musztardę. Przyprawiamy do smaku sol±, pieprzem i cukrem.

Ten sos jedoskonały do mięs na zimno, zwłaszcza wołowiny i wędlin.



Sos mu¶linowy - Muszlinmártás (...,FRA)

Chyba tylko Panie pamiętaj± , co to jest ⇒mu¶lin... Sos powinien być tak delikatny, jak ta tkanina... Sos podobno wymy¶lili Francuzi.


  • 2 żółtka
  • 5 dag masła
  • 2 dl ¶mietanki
  • sól
  • pieprz mielony
  • sok z cytryny
  • 2 łyżki wody



»•«


Żółtka ucieramy z wod±. Naczynie wkładamy do garnka z gor±c± wod± i przy ci±głym mieszaniu, gotujemy dopóki sos lekko nie zgęstnieje.
Zdejmujemy z tej k±pieli wodno-parowej. Dodajemy roztopione masło (ale nie gor±ce) i przypra­wiamy sol±, pieprzem oraz sokiem cytrynowym.

Kiedy sos wystygnie, miksujemy ze słodk± ¶mietank± (może być bita).

Sos mocno schładzamy i podajemy z różnymi ⇒sałatkami warzywnymi.



Sos biały - Fehérmártás (ISR)

Klasyczny sos i do mięs, i do ryb, i do warzyw... Można go modyfikować i przyprawiać na 157 sposobów lub jeszcze inaczej!


  • 1,5 łyżki masła
  • ½ małej, drobno posiekanej cebuli
  • 1 łyżka m±ki
  • 1,5 szklanki mleka
  • 3 ziarenka czarnego pieprzu
  • szczypta tymianku
  • kawałek listka laurowego
  • sól do smaku



»•«


  1. Cebulę smażymy na ma¶le, na małym ogniu, aż będzie przezroczysta.
     
  2. Dodajemy m±kę, stale mieszaj±c, smażymy na małym ogniu przez 3 minuty.
     
  3. Zdejmujemy z ognia, rozcieńczamy zimnym mlekiem, dodajemy pieprz, tymianek, listek laurowy i sól - mieszamy.
     
  4. Gotujemy na bardzo małym ogniu przez 15-20 min., często mieszaj±c.
     
  5. Przyprawiamy do smaku, po czym przecedzamy.

(Na podstawie: Kontynenty-Gospoda pod Gor±cym Słońcem)


Sos prowansalski - Provanszi mártás (FRA)

Zobaczmy, gdzie jest ⇒Prowansja...


  • 1 łyżeczka octu
  • 5 łyżeczek oleju
  • 1 łyżeczka musztardy
  • sól do smaku
  • 1 łyżeczka cukru-pudru
  • pęczek posiekanego szczypiorku lub 1 łyżeczka drobno posiekanej (lub tartej) cebuli
  • 1 z±bek czosnku



»•«


Ocet mieszamy ze wszystkimi pozostałymi składnikami, oprócz oleju, po czym powoli dodajemy olej, przy ci±głym mieszaniu tak, aby otrzymać lekko galaretowaty sos.

Sos jest doskonały do sałatek ze ¶wieżych, młodych warzyw.

Smacznego!


Sos jabłkowy - Alma mártás (HUN,...)
  • 2-3 kawa¶ne jabłka
  • 2 szklanki bulionu
  • czubata łyżka m±ki
  • cukier
  • pół cytryny
  • 2 łyżki ¶mietany



»•«


Jabłka myjemy, obieramy, usuwamy nasiona i kroimy w cienkie plasterki. Wkładamy do rondla, zalewamy szklank± bulionu i dusimy do miękko¶ci.
Dosypujemy czubat± łyżkę m±ki, mieszamy i lekko zarumieniamy. Dolewamy jeszcze jedn± szklankę bulionu, dodajemy pokrojon± w paseczki skórkę i sok z połowy cytryny. Dosypujemy tyle cukru, aby uzyskać przyjemny, słodkowaty smak.
Mieszamy, dodajemy 2 łyżki ¶mietany - ponownie mieszamy, zagotowujemy i... możemy podawać!

Sos jest doskonały do wołowiny, drobiu, ryb...

(Na podstawie: Czifrai István, „Magyar nemzeti szakácskönyv”, Pest 1840.)


Sos gruszkowy z sokiem cytrynowym - Citromos körtemártás (HUN,...)

Zrobiłem taki sos do gęsi na dzień ¶w. Marcina, kiedy to, jeżeli nie zje się kawałka gęsi, to cały następny rok będzie nieudany. Do dosu użyłem własnego, gruszkowego dżemu.


  • 4 gruszki
  • skórka starta z 1 cytryny
  • sok z 1 cytryny
  • 2 goĽdziki
  • szczypta cynamonu
  • 2 dl wytrawnego, białego wina
  • 2 żółtka
  • 1,5 dl ¶mietanki
  • 2 łyżki cukru
  • łyżka m±ki
  • sól
  • biały pieprz



»•«


Gruszki obieramy i kroimy w małe kostki. Zalewamy winem i tak± ilo¶ci± wody, aby płyn przykrył skaładniki. Słodzimy, dodajemy tart±, cytrynow± skórkę oraz sok z cytryny. Przyprawiamy goĽdzikami, cynamonem, białym pieprzem i sol±. Zagotowujemy, ale gruszek całkowicie nie tozgotowujemy.

Sos zagęszczamy ¶mietank± wymieszan± z żółtkami i m±k±, a następnie, zabielamy sos, który powinien być i słodki, i lekko kwa¶ny, i przepojony aromatem gruszek oraz posiadać leciutki smak cytryny.

Smacznego!

(Na podstawie: „Gasztrokalauz Herr Ludwig”.)


Sos agrestowy - Egres mártás (HUN,...)
  • 25 dag agrestu
  • 1-2 łyżki cukru
  • łyżka m±ki
  • łyżka masła
  • ½ szklanki bulionu
  • sól
  • 2 łyżki ¶mietany



»•«


Na sos najlepszy jest ¶wieżo zebrany, twardy agrest. Po usunięciu szypułek i ogonów, dwukrotnie zagotowujemy w wodzie z dodatkiem kilku kostek cukru.

  • Wody powinno być talko tyle, aby przykryła agrest.
Przygotowujemy jasn± zasmażkę (masło i m±ka). Rozcieńczamy wywarem z agrest, a następnie dodajemy do cało¶ci. Lekko solimy. Dolewamy bulion.
Dusimy, dopóki agrest nie rozgotuje się. Jeżeli trzeba, rozcieńczamy wodę. W końcu zabielamy ¶mietan± i możemy podawać do mięs i ryb, przede wszystkim morskich - na gor±co i na zimno.

  • Gotowy sos możemy zmiksować blenderem lub przetrzeć przez sito. Jest doskonały z posiekanym szczypiorkiem, natk± pietruszki lub kilkoma kuleczkami czerwonych porzeczek.

Sos pomarańczowy (do kaczki) - Narancsmártás kacsahoz (HUN,...)
  • 10 dag margaryny
  • 2 łyżki m±ki
  • cukier
  • pół cytryny
  • sok pomarańczowy
  • sól



»•«


Z margaryny i m±ki robimy jasnobr±zow± zasmażkę.
Rozcieńczamy sokiem pomarańczowym. Lekko słodzimy, zakwaszamy sokiem z cytryny i przyprawiamy szczypt± soli.

Podajemy do pieczonego drobiu i ryb.



Sos truskawkowy - Eperöntet (HUN,...)
  • 1 kg truskawek
  • 2 dl ¶wieżo wyci¶niętego soku pomarańczowego
  • 3-4 łyżki cukru



»•«


80 dag truskawek umieszczamy w rondlu, zalewamy sokiem pomarańczowym i posypujemy cukrem.
Powoli dusimy na małym ogniu.
Kiedy cukier roztopi się, truskawki też powinne pu¶cić sok. Wtedy rondel zdejmujemy z ognia i wszystko miksujemy na jednolity sos.

Pozostałe truskawki (20 dag) kroimy w kostki i dodajemy do sosu.

  • Sos jest doskonały i na zimno, i na gor±co.
    Smak polewy truskawkowej może urozmaicić dodanie gar¶ci czarnych jagód.
Podajemy np. do ⇒gałek z twarogu.

Smacznego!



Sos madera - Madeira mártás (ESP)

Nazwa sosu pochodzi od ⇒Wysp Madera...
Szperaj±c w swych zbiorach znalazłem przynajmniej kilkana¶cie receptur na oryginalny sos madera. Ten, który zamieszczam, spodobał mi się najbardziej, ponieważ daje swobodę pichcenia i można go leciutko zmieniać na sto sposobów.


  • masło
  • inny tłuszcz
  • pieczone lub gotowane mięso
  • warzywa (surowe lub gotowane)
  • pieprz ziarnisty
  • ¶wieży imbir
  • bulion
  • m±ka
  • sok pomidorowy
  • białe, wytrawne wino
  • czerwone, wytrawne wino
  • koniak
  • ⇒wino madera



»•«


Masło rozgrzewamy razem z tłuszczem. Dodajemy bardzo drobno pokrojone gotowane lub pieczone mięso i warzywa.
Przyprawiamy ziarnistym pieprzem, ¶wieżym imbirem i rozcieńczamy esencjonalnym bulionem.
Mieszamy i gotujemy (pod przykryciem, ale często mieszaj±c), dopóki wszystkie składniki nie poł±cz± się - powinny rozgotować się.

Do sosu dodajemy m±kę, gotujemy kilka minut, przy ci±głym mieszaniu, po czym ponownie rozcieńczamy bulionem.
Dodajemy sok pomidorowy, tyle samo białego, co czerwonego wina, mieszamy i ponownie zagotowujemy.

Sos przecieramy przez sito, dolewamy szklaneczkę ⇒wina madera i szklaneczkę koniaku.

Sos, przy podawaniu, powinien być ciepły.

  • Sos jest doskonały do przeróżnych dań - mięs, warzyw, ryb...

(Ze zbiorów ProtaSoft 003153-HU)


Sos sardelowy - Szardella mártás


2 łyżki masła roztapiamy w rondelku. Stale mieszaj±c dodajemy 1 szklankę mleka (¶mietanki), a następnie czubat± łyżkę m±ki.
Zagęszczamy (stale mieszaj±c) i przyprawiamy łyżeczk± pasty sardelowej, sokiem z cytryny, tart± skórk± z cytryny, pieprzem oraz rozgniecionym czosnkiem.
Możemy również dodać siekan± natkę pietruszki.


Sos bearneński - Béarni mártás (sauce béarnaise) (FRA)

Sos przygotowujemy tak, jak ⇒sos holenderski, dodaj±c (od razu, na pocz±tku) „znaczn±” ilo¶ć estragonu (najlepiej z własnego ogródka!) i sok z cytryny.

Jest doskonały do wszelkich mięs. Niektórzy smakosze twierdz±, że i do ryb również!


  • 6 żółtek
  • 2,5 dag cebuli
  • 1,5 dag li¶ci estragonu
  • 1 listek laurowy
  • łyżeczka pokruszonego pieprzu
  • 0,5 dl białego wina
  • 25 dag masła
  • 1 dag soli
  • 2 łyżeczki pieprzu Cayenne
  • ½ cytryny
  • 0,25 dl octu estragonowego
  • 0,5 dl ¶mietanki



»•«


Drobno pokrojon± cebulę, listek laurowy, posiekanego estragonu, pokruszony pieprz, kawałeczek cytrynowej skórki zagotowujemy w estragonowym occie i białym winie. Powoli, pod przykryciem, wygotowujemy prawie cały płyn i przecedzamy do naczynia, które możemy zastosować do ⇒k±pieli wodnej.

Do ostudzonego wywaru dodajemy żółtka i ¶mietankę. Ubijamy w k±pieli wodnej do konsystencji lekko pienistego sosu.
Do lewamy roztopione masło i dalej ubijamy. Przyprawiamy sol±, sokiem z cytryny, pieprzem Cyenne i posiekanym estragonem.

Smacznego!

(W zbiorach ProtaSoft 003311-HU)


Musztardowa „maczanka” do potraw z grilla - Mustáros mártogatós (HUN)

Nazwa tego sosu, to mój, prawie własny, neologizm. W kuchni białoruskiej jest takie danie: „maczanka z blinami” - wspaniałe bliny, które spożywa się, złożone albo zwinięte, maczaj±c w fantastycznym sosie (bardziej lub mniej grzybowym).
Ta maczanka jest idealna do mięs, ryb i warzyw z grilla.


  • Składniki na 2-3 porcje: 
  • 2 łyżki oliwy
  • 1 łyżka musztardy
  • pół łyżeczki soli
  • pół łyżeczki białego pieprzu
  • 2 z±bki czosnku
  • 4 dojrzałe pomidory



»•«


Pomidory zanurzamy na 20 sekund we wrz±tku, po czym zdejmujemy z nich skórkę i miksujemy blenderem (lub przecieramy przez rzadkie sito).
Dodajemy oliwę, musztardę, sól, pieprz, rozgnieciony czosnek i dokłädnie mieszamy.

Podajemy w sosjerkach lub małych miseczkach.
Przeróżne grillowane historie spożywamy, maczaj±c w tym sosie.

Smacznego!

(Na podstawie BORS 2012.05.18)


Sos koperkowy 5 - Kapormártás (HUN)

Przepis z ksi±żki kucharskiej wydanej w 1935 roku przez dziennik Pesti Hirlap.


  • 2 łyżki drobno posiekanego koperku
  • 3 dag masła
  • 3 dag m±ki
  • sól
  • 3 dag cukru
  • ocet lub sok cytrynowy
  • 1 dl ¶mietany



»•«


Koperek gotujemy w małej ilo¶ci wody, odcedzamy i mieszamy z jasn± zasmażk± przygotowan± z m±ki i masła. Rozcieńczamy wod±, a jeszcze lepiej - bulionem.
Przyprawiamy sol±, cukrem, sokiem z cytryny lub octem i na samym końcu mieszamy ze ¶mietan±. Doprowadzamy do wrzenia i... gotowe.

Smacznego!

(Na podstawie Ksi±żki Kucharskiej Pesti Hirlap z 1935 roku.)


Sos kaparowy - Kaprimártás (HUN)

Przepis z ksi±żki kucharskiej wydanej w 1935 roku przez dziennik Pesti Hirlap.



 
 
Sos tak samo przygotowujemy jak ⇒sos koperkowy (po kliknięciu na link, szukaj w menu po lewej stronie ekranu), z t± różnic±, że zamiast koperku dodajemy 6 dag posiekanych ⇒kaparów...

Smacznego!

(Na podstawie Ksi±żki Kucharskiej Pesti Hirlap z 1935 roku.)


Sos pieprzowy - Borsmártás (...)
  • 2 łyżki różowego pieprzu
  • 2 łyżki czarnego pieprzu
  • 2 kromki chleba
  • 2/3 dl jabłkowego, octu winnego
  • 1,75 dl oliwy



»•«


Oba rodzaje pieprzu mielemy (rozbijamy w moĽdzierzu).
Drobno pokruszony chleb zalewamy octem. Dodajemy pokruszony pieprz i olej.
Sos dokładnie miksujemy, dopóki nie otrzmamy jednolitego sosu.

Smacznego!



(Na podstawie przepisu na stronie ⇒gasztro abc.)


Ostry sos do zimnych mięs - Csipős mártás hideg húsokhoz (...)
  • 1 żółtko
  • 1 łyżka oliwy
  • 3 łyżki chrzanu tartego
  • 2 łyżki ¶mietany
  • sok z 1 dużej marchwi
  • 1 łyżeczka octu estragonowego
  • sól
  • pieprz biały
  • ¼ szklanki bulionu mięsnego
  • cukier puder



»•«


  1. Surowe żółtko rozcieramy z oliw± i tartym chrzanem, następnie rozprowadzamy 2 łyżkami kwa¶nej ¶mietany i dodajemy sok z marchwi.
     
  2. Przyprawiamy łyżeczk± octu estragonowego, sol±, pieprzem białym i mieszamy (miksujemy blenderem) do konsystencji kremu.
     
  3. Rozcieńczamy zimnym, mocnym bulionem mięsnym, przecieramy (jeżeli nie było miksowania) przez rzadkie sito i dodajemy cukier puder do smaku.

Smacznego!


Ostry sos do zimnych mięs 2 - Csipős mártás hideg húsokhoz 2 (...)

Sos jak węgierski, a znalazłem go w polskim, niezast±pionym zdzieraku wydawnictwa O-Press sp. z o.o. na kartce z dnia 16.VIII.2011.


  • 2 pomidory
  • 1 cebula
  • 1 czerwona papryka
  • ostra papryczka (może być suszona)
  • ½ szklanki oliwy
  • sok z cytryny
  • 2 z±bki czosnku
  • 1 gar¶ć bazylii
  • 1 gar¶ć pietruszki
  • 1 gar¶ć kolendry
  • sól
  • pieprz



»•«


Pomidory obieramy, usuwamy pestki i rzadki sok. Kroimy w dowolnej wielko¶ci kostki.
Cebulę i czosnek obieramy, po czym wszystko kroimy na mniejsze kawałki.

Wszystkie składniki wrzucamy do malaksera. Wlewamy oliwę i sok z cytryny. Przez chwilę miksujemy tak, żeby warzywa były rozdrobnione, ale nie tworzyły jednolitej masy.
Przyprawiamy do smaku sol±, ostr± papryk± i pieprzem.

Podajemy do dowolnych dań, ale przede wszystkim do zimnych mięs.

Smacznego!

(Na podstawie przepisu w zdzieraku wydawnictwa O-Press sp. z o.o., 16.VIII.2011.)


Sos hiszpański do omletów - Spanyolmártás omletthoz (...,ESP)

My¶lę, że nazwa tego sosu jest całkowicie fantazyjna (tym nie mniej, sugeruję jego hiszpańskie pochodzenie). Sos jest ciekawy i smaczny. Przepis znalazłem w polskim kalendarzu. Doskonale pasuje do węgierskich ⇒omletów, polskich (niesłodkich) ⇒nale¶ników, hiszpańskich tortilli i także do ⇒langoszy, pierogów...
Spróbujmy!


  • 2 łyżki pieprzu
  • 1 papryka (może być lekko ostra)
  • 1 cebula
  • 2-3 roztarte z±bki czosnku
  • 3-4 łyżki oliwy lub oleju
  • ½ kg pomidorów
  • 1 ogórek konserwowy (lub korniszon)
  • 1 li¶ć laurowy
  • sól



»•«


Pomidory zanurzamy na 30 sekund we wrz±tku, obieramy i kroimy w małe kostki.
Z papryki usuwamy pestki i również kroimy w małe kwadraciki.
Podobie siekamy obran± i umyt± cebulę.

Cebulę i paprykę smażymy z dodatkiem rozgniecionego czosnku oraz pieprzu na rozgrzanym oleju do momentu, aż cebula zrobi się szklista.
Dodajemy pomidory oraz posiekany ogórek. Przyprawiamy sol± i li¶ciem laurowym.
Dusimy do czasu, aż wszystkie składniki się rozgotuj± (około 30-45 minut).

  • Sos możemy zmiksować blenderem lub przetrzeć przez sito.

Gotowy sos podajemy do omletów, nale¶ników, blinów, pierogów...

Smacznego!

(Na podstawie zdzieraka wydawnictwa O-Press 10.II.2011.)


Sos staropolski - Ólengyelmártás (POL)
  • 350 ml wywaru z drobiu
  • 50 ml ¶mietany
  • 10 dag pomidorów
  • 5 dag tartego chrzanu
  • 3 dag tłuszczu
  • 3 dag m±ki
  • natka pietruszki
  • sól
  • pieprz
  • sok z cytryny



»•«


Pomidory myjemy, zanurzamy na pół minuty we wrz±tku, obieramy ze skórki i kroimy w kostki.
Tłuszcz rozgrzewamy, dodajemy m±kę i zasmażamy - nie rumieni±c. Następnie rozprowadzamy zimnym bulionem dokładnie mieszaj±c trzepaczk±. Zagotowujemy i gotujemy około 10 min na małym ogniu, często mieszaj±c.

Pod koniec gotowania dodajemy przygotowane pomidory, chrzan, ¶mietanę i posiekan± natkę pietruszki. Przprawiamy do smaku sokiem z cytryny, sol± i pieprzem.

Sos podajemy do drobiu.

Smacznego!

(Na podstawie zdzieraka wydawnictwa O-Press sp. z o.o. 17.XII.2011.)


Marynata warzywna - Zöldséges pác (HUN)

Ta marynata nadaje się do wszelkiego rodzaju mięs, ale szczególnie do dziczyzny.


  • 3 dl czerwonego, wytrawnego wina
  • 20 dag cebuli
  • sól
  • pieprz mielony
  • goĽdziki
  • li¶ć laurowy
  • łyżeczka musztardy
  • łyżeczka kolendry
  • tymianek



»•«


Warzywa kroimy w drobne kostki. Zagotowujemy w 7 dl wody. Dolewamy czerwone wino i dodajemy pozostałe składniki oraz przyprawy.

Pod przykryciem zagotowujemy i po około 30 minutach odsuwamy z ognia i studzimy - mięso wkałdamy do chłodnej marynaty.

Smacznego!

(Na podstawie A Pesti Hírlap Új Szakácskönyve 1935.)


Sos zielony 1 - Zöld mártás 1 (...)

Wspaniały sos do wszelkich sałatek. Ma chyba trochę wschodni życiorys.


  • 1 dl majonezu
  • 1 dl jogurtu
  • 2 łyżki posiekanego koperku
  • 2 łyżki posiekanego szczypioru
  • 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
  • 2 łyżeczkiki posiekanego estragonu
  • 2 łyżki czerwonego octu winnego
  • sól
  • pieprz mielony



»•«


Wszystkie składniki dokładnie miksujemy blenderem.
Od czasu do czasu można przerwać miksowanie, aby ze ¶cianek naczynia zeskrobać osiadłe tam składniki dressingu.

Smacznego!


Sos berbere - Berberé-mártás (ETH)

Wspaniały, ognisty, etiopski sos do różnych dań.


  • 2 łyżki ⇒przyprawy berbere lub ostrej papryki
  • 2 łyżki przecieru pomidorowego
  • szczypta cukru
  • sól
  • 0,5 dl wody
  • sok z jednej cytryny
  • 1 łyżka oliwy
  • łyżeczka czerwonego octu winnego



»•«


Wszystkie składniki mieszamy i na małym ogniu gotujemy przez najwyżej 10 minut. Sos powinien być do¶ć gęsty.
Chłodzimy.

Smacznego!


Sos szczawiowy - Sóska mártás (...,HUN)
  • 2-3 duże gar¶cie szczawiu lub szczaw mrożony
  • 5 dag masła
  • 2 łyżki m±ki
  • szklanka bulionu
  • szczypta cukru
  • sól
  • 2 łyżki ¶mietanki
  • 2-3 z±bki czosnku
  • pieprz mielony



»•«


Szczaw myjemy, usuwamy ogonki i siekamy.
Z m±ki i masła robimy ⇒jasn± zasmażkę. Rozcieńczamy bulionem i dodajemy pokrojony szczaw.

Kiedy szczaw rozgotuje się, przyprawiamy rozgniecionym czosnkiem, pieprzem, szczypt± cukru i sol±. Dodajemy ¶mietankę, zagotowujemy, po czym miksujemy blenderem lub przecieramy przez sito.

  • Sos powinien być gęsty jak majonez.

Podajemy gor±cy do wszelkich dań - doskonały do grillowanych mięs i nawet do parówek.

Smacznego!


Sos cebulowy 2 - Hagyma mártás 2 (...,HUN)
  • 1 duża cebula
  • łyżka smalcu
  • łyżka cukru
  • łyżka m±ki
  • szklanka bulionu
  • sól
  • łyżka octu winnego
  • 2 łyżki wina (opcjonalnie)



»•«


Cebulę bardzo drobno kroimy (lub trzemy na tarce).
W rondelku roztapiamy łyżkę smalcu. Dodajemy łyżkę cukru. Smażym dopóki sos nie zbr±zowieje, ale cukier nie może się przypalić.
Dorzucamy posiekan± cebulę, któr± też smażymy w cukrze do zarumienienia się (raczej, dopóki nie uzyska ciemno­żółtego koloru). Dodajemy łyżkę m±ki i znów zarumieniamy.

Kiedy wszystko ma już ładny, złoty kolor, dolewamy ½ szklanki bulionu, ewentualnie wymieszanego z winem.

  • Bulionu (wymieszanego z białym winem) może być więcej, ale sos nie powinien być za rzadki!

Sos solimy i jeżeli stwierdzimy, że powinien być słodszy - docukrzamy. Dodajemy też łyżkę octu winnego.

Gotujemy jeszcze przez kilka minut, po czym przecieramy przez sito lub blendujemy.

Sos cebulowy znakomicie pasuje do mielonego mięsa (smażonego lub pieczonego), kopytek i kaszy gryczanej.

Smacznego!


Pesto z bazylii - Bazsalikomos pesztó (...)
  • pęczek bazylii
  • 1-2 z±bki czosnku
  • 4 dag orzechów (najlepiej piniowych)
  • 50 ml oleju
  • łyżeczka parmezanu
  • sól
  • pieprz



»•«


Wszystkie składniki miksujemy blenderem w naczyniu z wysokimi ¶ciankami.
Wskazane jest powolne dodawanie oleju

Smacznego!

(Na podstawie Erdélyi Konyha 2012/9.)


Sos bazyliowy 2 - Bazsalikom mártás 2 (...,HUN)
  • sól
  • pęczek bazylii (może być suszona)
  • szklanka bulionu (może być z kostki)
  • łyżka ¶mietany
  • kilka łyżeczek soku cytrynowego
  • m±ka



»•«


Bazylię drobno siekamy lub rozcieramy w moĽdzierzu. Dodajemy do gor±cego masła i po 2 minutach dolewamy bulion. Przyprawiamy sol± i sokiem z cytryny. Zagęszczamy m±k± wymieszan± ze ¶mietan±.
Zagotowujemy i podajemy z ⇒daniami mięsnymi.

Smacznego!


„Smarowidło” burakowo-ogórkowo-kukurydziane - „Kenet” - cékla-uborka-kukorica (...,HUN)

Może nie wszystkim spodoba się ta nazwa - „smarowidło”, ale sos to nie jest, a co¶ do smarowania czego¶ (w tym przypadku np. do ⇒ziemniaków pieczonych w folii), a więc - „smarowidło” i w dodatku - wspaniałe!


  • 10 dag gotowanych lub pieczonych buraków
  • 10 dag korniszonów
  • 2 łyżki chrzanu (z octem)
  • mała cebula
  • 1-2 z±bki czosnku
  • 10 dag gotowanej kukurydzy
  • 1 dl majonezu
  • 1-1,5 dl ¶mietanki
  • sól



»•«


Buraki obieramy, a następnie kroimy w malutkie kostki lub w ⇒julienne. Podobnie kroimy korniszony. Dodajemy chrzan i kukurydzę. Mieszamy z sol± i majonezem poł±czonym ze ¶mietank±.

  • Korniszony bardzo ładnie wygl±daj±, jeżeli pokroimy je w cieniutkie plasterki,

Smarowidło układamy w salaterce (przy grillu, może to być naczynie z folii aluminiowej).
Dekorujemy korniszonami i kukurydz±

  • Przed wymieszaniem, dodałem jeszcze niewielk± gar¶ć białych porzeczek.

Podajemy do ⇒grillowanych ziemniaków, mięs, kiełbasek...

Smacznego!


„Smarowidło” serowo-¶mietankowo-rakowe - „Kenet” - krémsajt-tejszín-rák (...,HUN)

Wstęp, jak w poprzednim przepisie:
Może nie wszystkim spodoba się ta nazwa - „smarowidło”, ale sos to nie jest, a co¶ do smarowania czego¶ (w tym przypadku np. do ⇒ziemniaków pieczonych w folii), a więc - „smarowidło” i w dodatku - wspaniałe!


  • 25 dag topionego sera kremowego
  • 2 dl ¶mietanki
  • 10 dag krewetek (konserwowanych)
  • mały pęczek koperku



»•«


¦mietankę ubijamy na sztywn± pianę. Dodajemy odcedzone krewetki, topiony ser kremowy i drobno posiekany koperek, po czym delikatnie, ale dokładnie mieszamy.

  • Kilka krewetek i gał±zek koperku pozostawiamy do dekoracji.

Smarowidło przekładamy do eleganckiej miski i do podania przetrzymujemy w lodówce.
Przed podaniem (do ⇒grillowanych ziemniaków, mięs, kiełbasek...), dekorujemy kilkoma krewetkami i gał±zkami koperku.

  • Możemy też dodać łyżeczkę lub dwie kawioru, leciutko zakwaszonego sokiem z cytryny.
    Krewetki mog± być mrożone - gotujemy je wtedy w wodzie z przyprawami i potem dodajemy do mieszaniny.

Smacznego!


„Smarowidło” szynkowe na zielono - „Kenet” - Sonkás-zöldfűszerek (...,HUN)

Wstęp, jak w poprzednim przepisie:
Może nie wszystkim spodoba się ta nazwa - „smarowidło”, ale sos to nie jest, a co¶ do smarowania czego¶ (w tym przypadku np. do ⇒ziemniaków pieczonych w folii), kiełbasek... a więc - „smarowidło” i to w dodatku - wspaniałe!


  • 10 dag obgotowanej szynki
  • 1-1,5 dl ¶mietanki
  • łyżka ostrej musztardy
  • łyżeczka soku z cytryny
  • łyżeczka sosu Worcester
  • pęczek natki pietruszki
  • pęczek szczypiorku
  • kilka gał±zek melisy
  • mały pęczek koperku, lubczyka...
  • sól, pieprz...



»•«


Szynkę kroimy w małe kostki (a dokładniej - w kosteczki).
Pozostałe składniki: przyprawy, posiekane zioła i warzywa, ucieramy (ale tylko z grubsza) w kamiennym moĽdzierzu.
Przed podaniem, przechowywujemy w lodówce, a w salaterce, ozdabiamy listkami ziół, drobnymi płatkami kwiatów.

Smacznego!


Sos furmintowy do ryb - Furmintmártás (...,HUN)
  • ½ szklanki wywaru z ryb
  • ½ szklanki furmintu lub innego białego półwytrawnego wina
  • szklanka ¶mietanki
  • ½ łyżeczki m±ki
  • 2 łyżki posiekanego koperku
  • sól



»•«


Wszystkie składniki dokładnie mieszamy (my¶lę, że najlepiej blenderem), zagotowujemy i... gotowe!

Smacznego!


Sos Pilis - Pilisi mártás (HUN)

Nazwa sosu jest charakteru geograficzno-etnograficznego. Pochodzi albo nazwy ⇒gór Pilis, albo od miejscowo¶ci ⇒Pilis. ...i wspaniałe góry, i miasteczko znajduj± się w pobliżu Budapesztu.


  • 10 dag grzybów
  • łyżka oleju
  • ½ łyżeczki soli cebulowej
  • ½ białego, mielonego pieprzu
  • 20 dag masła
  • 6 żółtek
  • 1 cytryna



»•«


  1. Grzyby czy¶cimy i lekko podsmażamy na oleju. Przyprawiamy sol± cebulow± i białym pieprzem, a następnie dok­ładnie przecieramy przez sito (lub mieszamy blenderem).
     
  2. Masło roztapiamy w rondlu.
     
  3. Na małym ogniu, w k6apieli wodnęj umieszczamy naczynie z żółtkami.
     
  4. Dolewamy 2 łyżki wody i ubijamy trzepaczk± (lub mikserem), dopóki sos nie nabierze gęsto¶ci lekkiego kremu.
     
  5. Krem mieszamy z roztopionym masłem, sokiem wyci¶ni6etym z cytryny i grzybowym przecierem.

Podajemy do białych, ⇒delikatnych ryb.

Smacznego!


Sos Berci - Berci mártás (FRA)

Pochodzenie sosu jest francuskie, ale używa się w nim wina portugalskiego. ⇒Berci, to nazwa jednego z przystanków metra w Paryżu.
Ten sos doskonały do wszelkich w±tróbek, delikatnej cielęciny i wołowiny (oczywi¶cie, do innych mięs też!), ale także do żabich udek.
Przepis opracowałem na podstawie wspaniałej strony ⇒Farmacja praktyczna - dziękuję autorom za wspaniałe recepty i przepraszam za partyzanckie działania!


  • 10 pokrojonych w kr±żki marynowanych szalotek
  • 150 ml porto
  • 500 ml czerwonego wytrawnego wina
  • 300 ml bulionu cielęcego
  • 10 g masła
  • 1 łyżeczka ¶mietany kremówki
  • sól
  • ¶wieżo zmielony pieprz



»•«


Na węgrzech, w każdej hali targowej i większym sklepie marynowane szalotki kupimy bezproblemowo. Nazywamy je tutaj gyöngyhagyma - cebula perłowa. Podczas wycieczek nad balaton, warto je kupić. S± doskonałe nie tylko do sosu berci!
Jeżeli nie znajdziemy ich w sklepie, oczyszczone szalotki zalejmy roztworem, jak do marynowania grzybów i pozostawmy na dzień, dwa lub więcej...


Szalotki kroimy w plasterki, zalewamy porto i dusimy do miękko¶ci. Studzimy, po czym przecedzamy porto do innego rondelka. Szalotki odkładamy „na potem”.
Do „portowego” wywaru dolewamy wino i powoli gotujemy, dopóki nie zmniejszy swej objęto¶ci o ¼. Dodajemy bulion i powoli gotujemy aż do uzyskania gęstego sosu. Dodajemy uduszone cebulki, masło, ¶mietanę i przyprawiamy sol± i pieprzem.

Smacznego!



 

 
Strona główna >> Zbieranica >> Sosy, marynaty, zalewy...
SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 


SUBskrypcj@


Możesz otrzymywać wiadomo¶ci o „Kuchni węgierskiej i...”


Twój email

 
 


Zapraszam do małej ankiety!
Czy gotowałe¶ już w bograczu?




 
 

 
Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


...przy okazji zajrzyj do Linkowni


 

 

 



Strona główna  Bogracz  Zbieranica  Strona poprzednia  •  Turystyka z ProtaSoft.. 




Strona założona 08.01.2001 roku
Copyright © Józef Tita Protasiewicz, All rights reserved

Ostatnie poprawki: 04.01.2021 10:04:11


Możliwe, że tego szukałe¶:

Prezenty


»•«

...przy okazji zajrzyj do Linkowni

Users on-line: 1


 


Strona zawiera linki do innych stron, za których założenie nie ponosimy żadnej odpowiedzialno¶ci.
Dystansujemy się od eksterytorialnych stron, których tre¶ci nie s± zgodne z prawem lub zawieraj± dialery.
Za tre¶ć stron doł±czonych do linków odpowiadaj± wył±cznie ich autorzy.