Tak naprawdę, to w dzisiejszych czasach, właśnie przyjęcia weselne najbardziej podtrzymują tradycyje oryginalnej kuchni węgierskiej. Dokładne, bardzo stare jadłospisy zachowały się, między innymi, w postaci wierszy i piosenek weselnych. Trudno by mi było je przetłumaczyć, ale wierzcie mi na słowo, można na ich podstawie urządzać wesela, wieczory kawalerskie itd...!

fot. Irány Magyarország! »

Ślub był najważniejszym wydarzeniem w życiu każdego człowieka. Świętowano go więc hucznie, z należytym szacunkiem i skomplikowanym obrzędkiem. Przyjęcie weselne (menyegző, nász, lagzi) zajmowało w tych rytuałach naczelne miejsce.
Dla rodziny „młodych” wesele było też okazją do odpowiedniego zaprezentowania się w społeczności.
Organizowano tak huczne przyjęcia, że często przewyższały one finansowe możliwości zainteresowanych.

fot.
Ecser Község hivatalos honlapja »

W przygotowaniach weseliska brała udział cała rodzina Państwa Młodych. Do dziś opowiada się, że specjalny makaron do weselnego rosołu (csigatészta) robiono przez tydzień... Specjalny gatunek makaronu - miniaturowe, prążkowane muszelki skręcano przy pomocy ⇒specjalnych deseczek (csigacsináló, csigacsináló tábla, tésztacsináló ) i pałeczek. Na pewno warto sobie kupić taki makaronik (a może i deseczkę) podczas ⇒pobytu na Węgrzech.

Zwyczaje podczas wesela były bardzo podobne do polskich - zapraszanie całej wsi na przyjęcie, przeprowadzka panny młodej, oczepiny, taniec panny młodej... i oczywiście bijatyki podchmielonych młokosów.

---

Obowiązkowe menü:

• Rosół (z makronem - csigatészta)
• Wołowina gotowana ( z rosołu) z chrzanem
• Pörkölt lub paprykarz
• Desery - przeróżne ciasta
• ...i oczywiście, bardzo dużo wina 

• Kilka innych, weselnych dań:
   
  • Paprykarz z wołowiny (na 50 osób) - Marhapaprikás (50 főre) (HUN)
  • Kurczak faszerowany (na 50 osób) - Töltött csirke (50 főre) (HUN)
  • Rodzynkowa potrawa weselna - Mazsolás lakodalmi étel (HUN)
  • Saskie danie weselne - Szász lakodalmi étel (Reiskachen) (DEU,HUN,ROM)
  • Szeklerski rosół weselny z kury - Székely lakodalmi tyúkleves (HUN)
  • Weselne danie z Szatmár - Szatmári lakodalmas (HUN)

Paprykarz z wołowiny (na 50 osób) - Marhapaprikás (50 főre) (HUN)

15 kg wołowiny (pręga, łopatka) 3 kg cebuli 2,5 kg zielonej papryki 1,5 kg pomidorów sól czerwona papryka (słodka) w proszku kminek majeranek 1 główka czosnku tłuszcz

Mięso kroimy w kostkę (2,5 x 2,5 cm).
Rozgrzewamy tłuszcz i szklimy w nim drobno pokrojoną cebulę. Dodajemy słodką paprykę w proszku, rozgnieciony czosnek, garść majeranku, kminek. Przez kilka minut podgrzewamy wszystko, ciągle mieszając. Papryka powinna się lekko skarmelizować.

Dodajemy pokrojone mięso i dolewamy 1-2 l wody. Dusimy, gotujemy zawartość bogracza na wolnym ogniu, często mieszając. Jeżeli trzeby, uzupełniamy ilość sosu wodą (lub białym winem).

Kiedy mięso jest prawie miękkie, wyparowujemy wodę i dodajemy pokrojoną paprykę i pomidory. Przykrywamy i mie­szając od czasu do czasu, powoli gotujemy do miękkości.

Podajemy z gotowanymi ziemniakami lub z gotowaną zacierką.

Gotowanie takiego pörköltu (paprykarza, „gulaszu”) było dla gotującego zaszczytem i wyróżnieniem. Zwykle, z przez­naczeniem na to danie, dokonywano uboju cielaka i cały wędrował do bogracza (bez kości oczywiście - trafiały raczej do rosołu).

Różne gatunki mięsa podnosiły i urozmaicały walory smakowe potrawy.

Wszystko jedno, z jakiego mięsa gotowano, najważniejsze było powolne przyrządzanie potrawy i odpowiednie przyprawy. Podostrzano danie raczej już na talerzach przy pomocy bardzo ostrej papryki w proszku, suszonej lub świeżej, zielonej.

Smacznego!

Kurczak faszerowany (na 50 osób) - Töltött csirke (50 főre) (HUN)

30 kurczaków (ok. 60-70 dag każdy) 1 kg tłuszczu 1 kg tłuszczu 1 kg masła 30 suchych bułek 30 jajek 10-15 główek cebuli sól pieprz zielona pietruszka mleko

Żółtka ucieramy z masłem, solimy, przyprawiamy pieprzem, dodajemy rozmoczone w mleku, wyciśnięte i przepusz­czone przez maszynkę do mięsa bułki. Dokładnie mieszamy...
Cebulę kroimy w drobne kostki i posmażamy na tłuszczu (na przezroczysto). Pietruszkę siekamy. Z białek ubijamy sztywną pianę.
Podsmażoną cebulę, posiekaną pietruszkę i pianę dodajemy do nadzienia. Wszystko dokładnie mieszamy i przypra­wiamy do smaku.

Kurczaki czyścimy i myjemy. Ostrożnie oddzielamy skórę od reszty „kurczęcej ” tuszy i upychamy w te miejsca na­dzienie (uważając, aby nie uszkodzić skóry).
Resztę nadzienia rozdzielamy do wnętrz kurczaków.

Nadziane tuszki estetycznie formujemy (jeżeli trzeba, wiążemy), solimy od wewnątrz i na zewnątrz, anastępnie uk­ładamy w brytfanach. Pieczemy (w temperaturze około 180 °C) na rumiano. W czasie pieczenia polewamy własnym sosem lub wodą z przyprawami.

• Na kurczakach możemy ułożyć plasterki słoniny lub boczku - będą jeszcze smaczniejsze i bardziej soczyste.

Podajemy, pokrojone na porcje, z pieczonymi ziemniakami. ...i jeszcze, do tego, jakieś dobre, białe, półwytrawne wino, bo jak wesele, to wesele!

Smacznego!

Rodzynkowa potrawa weselna - Mazsolás lakodalmi étel (HUN)

1 kura 3 marchewki 2 pietruszki 1 mały seler 10 dag rodzynek 10 dag drobnych winogron 1 szklanka śmietany

5 dag agrestu skórka z cytryny cynamon 4 ziarenka goździków 1 łyżka masła 2 łyżki mąki sól

Kurę sprawiamy, czyścimy, myjemy, dzielimy na mniejsze porcje i razem z warzywami gotujemy w 3 litrach wody, do­póki nie będzie miękka. Po ugotowaniu wyjmujemy z wywaru.

Oddzielnie, w małej ilości wody gotujemy rodzynki z winogronami.
W innym garnku gotujemy agrest ze skórką z cytryny, cynamonem i pozostałymi przyprawami, dopóki agrest nie pożółk­nie. Agrestowy wywar przecieramy przez sito (można zmiksować).

Z masła i mąki przygotowujemy jasną ⇒zasmażkę i zagęszczamy nią wywar z kury. Dodajemy rodzynki z winogro­nami, przetarty agrest i wszystko zagotowujemy. Zabielamy śmietaną i ponownie zagotowujemy.

Porcje kury polewamy sosem i podajemy na weselny obiad-kolację...

Zdrowie Państwa Młodych!

Saskie danie weselne - Szász lakodalmi étel (Reiskachen) (...,HUN,ROM)

Herb Siedmiogrodu

Danie rodem z Siedmiogrodu, z kuchni saskiej mniejszości narodowościowej.

Album rodzinny z Siedmiogrodu fot. Pap Zsolt »

1 tłusta kura „w podeszłym wieku” 1 kg wołowiny 6 marchewek 4 pietruszki 2 średnie selery 2 cebule 2 szklanki ryżu 2 łyżki posiekanej natki pietruszki 3 żółtka 2 szklanki śmietany pieprz sól

Przygotowaną kurę i wołowinę gotujemy do miękkości razem z warzywami i jedną cebulą w 5 litrach wody - osolonej i przyprawionej pieprzem.

Wywar przecedzamy, po czym dodajemy ryż i drobno pokrojoną drugą cebulę.

Żółtka mieszamy ze śmietaną i dodajemy do wywaru z ryżem (przy ciągłym mieszaniu), kiedy ryż jest już miękki.
Przyprawiamy posiekaną pietruszką.

Kurę i wołowinę kroimy na mniejsze kawałki (w kostki) i dodajemy do zupy.

• Na saskich weselach w Siedmiogrodzie ta zupa jest głównym daniem. Czasami dodaje się do niej ręcznie robiony makaron.

Smacznego!

Szeklerski rosół weselny z kury - Székely lakodalmi tyúkleves (HUN)

Herb Siedmiogrodu

Danie z dawnych, południowo-wschodnich Węgier.

Zaczynamy gotowanie... fot. prota »

1 kura 2 pietruszki 0,5 kg marchwi 1 mały seler 1 cebula pieprz sól 2 jajka 20 dag mąki

10 dag pieczarek 1 kalarepa pęczek zielonej pietruszki groszek zielony

Kurę sprawiamy i kroimy na mniejsze kawałki. Wkładamy do zimnej wody i stawiamy na ogień.
Kiedy zagotuje się, zdejmujemy szum i solimy. W woreczku z gęstej siatki umieszczamy w zupie cebulę i przyprawy.

Oczyszczone warzywa kroimy w słupki i po 30 minutach (licząc od zagotowania się) wkładamy do zupy.

Gotujemy powoli, na równomiernym ogniu i kiedy kura jest miękka, dodajemy plasterki pieczarek oraz zielony gro­szek. Gotujemy kilka minut, po czym wywar przecedzamy przez gęste sito.

Z mąki, jajek i szczypty soli zagniatamy ciasto i robimy makaron, który gotujemy w przecedzonej zupie.

Taki rosół podajemy w wazie, razem z ugotowanymi warzywami i kawałkami kury, posypany posiekaną, zieloną piet­ruszką. Powinien mieć czysty, żółtozłoty kolor.

• W wielu regionach szeklerskiej ziemi nie dodaje się pietruszki, ale za to gotuje się też oryginalnie, z grochem (żółtym, twardym) lub z białą fasolą.
• Według starej, szeklerskiej kuchni, taki rosół należy przyprawić imbirem lub szafranem.

Smacznego!

Weselne danie z okolic Brassó - Brassói szász lakodalmi étel (HUN)

To danie jest „głównym” punktem w weselnym jadłospisie siedmiogrodzkich Sasów.

Malowidło starszego Vastagh György „Siedmiogrodzki (oláh) orszak weselny” (wikimedia Commons) fot. repr. Wikimedia Commons »

Składniki na 10-12 porcji:  1 stara, tłusta kura 1 kg wołowiny 60 dag marchwi 4 pietruszki 2 średnie selery 2 cebule

2 szklanki ryżu 2 czubate łyżki posiekanej natki pietruszki 3 żółtka 2 szklanki śmietany pieprz sól

Herb Siedmiogrodu

Sprawioną kurę i wołowinę, razem z warzywami (tylko z 1 cebulą) gotujemy w 5-6 l wody, przyprawionej piep­rzem oraz solą. Kiedy mięso jest już miękkie, wywar przecedzamy i dodajemy do niego ryż, posiekaną drugą cebulę i powoli gotujemy dalej.

• Wywar powinniśmy gotować powoli, na małym ogniu, jest wtedy najsmaczniejszy.

Kiedy ryż jest odpowiednio miękki (nierozgotowany!), garnek odsuwamy z ognia.
Żółtka mieszamy ze śmietaną i przy ciągłym mieszaniu, powoli dodajemy do zupy. Posypujemy posiekaną zieleniną. Wo­ło­winę i kurę również dzielimy na mniejsze kawałki, a następnie dodajemy do zupy.
Dosalamy, dopieprzamy i po kilkunastu minutach danie jest gotowe do podawania, ale smaczniejsze jest po kilkunastu-kilkudziesięciu minutach!.

Smacznego!

Wołowina z czosnkiem - Fokhagymás marhahús (HUN)

Bardzo stare, weselne danie. Zwykle było podawane po rosole z kury.
Kiedyś, gdy nie było jeszcze słodkich odmian papryki, dodawano tylko szczyptę tej przyprawy.

Wołowina (fot. PDPhotos-Pixabay) fot. PDPhotos »

Składniki na 4-5 porcji:  1 kg wołowiny bez kości 2-3 cebule duża główka czosnku czubata łyżka czerwonej, słodkiej papryki sól 2 liście laurowe pieprz

Mięso myjemy i wycieramy.
Cebulę i czosnek obieramy, a następnie kroimy w drobne kostki, po czym podsmażamy na tłuszczu, dosypujemy czerwoną słodką paprykę, mieszamy - po minucie dolewamy litr wody. Przyprawiamy liśćmi laurowymi i solą. Wkładamy mięso (w ca­łości) i powoli dusimy do miękkości.

Kiedy widelec lekko wchodzi w mięso, wyjmujemy je i kroimy w plastry; sos z duszenia przecieramy przez sito.
Każdy kawałek wołowiny solimy i przyprawiamy pieprzem, a następnie układamy w garnku (w którym dusiliśmy mięso).
Sos z duszenia dodajemy do wołowiny. Zagotowujemy i po 2-3 minutach, zdejmujemy z ognia.

Podajemy z gotowanymi ziemniakami, ⇒galuszką, ⇒gałkami z bułki i ⇒kiszonymi ogórkami.

Smacznego!

(Ze zbiorów ProtaSoft 002040-HU.)