Dzień św. Piotra i Pawła









Strona główna >> Zwyczaje >> Dzień św.Piotra i Pawła

Dzień Piotra i Pawła - 29 czerwca - Péter és Pál napja - , to stare, bardzo uroczyście obchodzone węgierskie święto.

Naród zwykle świętował zakończenie żniw (dożynki, radość z udanych płodów rolnych), a ten dzień związyny jest z ich rozpoczęciem i odgrywał, jasna sprawa, bardzo ważną rolę w rol­nictwie. W tym to dniu pszenica zwykle jest już dojrzała i można rozpocząć jej zbiór.

Dzień ten świętowali również rybacy, bo przecież Święty Paweł jest ich patronem i organizowali uroczyste pochody, a na świąteczną kolację (na którą składały się przede wszystkim dania rybne) zapraszali miejscowe władze.

Niewiele tradycji łączy się ze żniwami...
Wieśniacy około 15 czerwca uważali, że pszenica jest już wyrośnięta i od tego dnia nie rośnie, a tylko dojrzewa.

Jeszcze jedna ważna data - 24 czerwca (dzień Świętego Stefana). Jeżeli w tym dniu chabry już kwitły, to zapowiadało to wczesne żniwa.

Żniw nigdy nie zaczynano przy pełni księżyca i nigdy też, jeżeli we wsi był niebosz­czyk. Nie przynosiło również dobrych plonów rozpoczęcie żęcia (nawet na kolejnym zagonie) we wtorek lub w piątek.
Podstawowym narzędziem żniwiarzy (zarówno kobiet, jak i mężczyzn) aż do końca XIX. wieku był sierp. Potem wyparła go kosa. (przyp adm.: w Polsce - zwłaszcza wschodniej, kosa została zakceptowana trochę później)

Tradycyjną potrawą na dzień Piotra i Pawła jest ⇒paprykarz z kurczaka, w dni pracy - ⇒zupa zacierkowa, zupa lebbencs i ⇒paprykarz z ziemniaków - wszystko to gotowane oczywiście w ⇒bograczu.

Zupa z twardych zacierek (1) - Keménytarhonya leves (HUN)

  • 5 dag słoniny
  • 2 garście zacierek (suchych)
  • 1 cebula
  • czerwona słodka papryka w proszku
  • sól
  • natka selera
  • 1 pomidor
  • 3 ziemniaki



»•«


Słoninę kroimy w kostkę i podsmażamy. Skwarki wyjmujemy z bogracza.

Na pozostałym tłuszczu lekko zarumieniamy zacierki.
Dodajemy pokrojoną w kostkę cebulę i smażymy ją do tej pory, dopóki nie będzie przezroczysta.
Wsypujemy czerwoną paprykę (przynajmniej 1 stołowa łyżka). Karmelizujemy ją lekko i dolewamy około 2 litrów wody.

Dodajemy pokrojone w kostkę ziemniaki i pokrojonego (ewentualnie obranego) pomidora, posiekaną natkę selera i wszyst­ko gotujemy „na gotowo”, solimy.
Podajemy na gorąco.

Smacznego!


Zupa z twardych zacierek (2) - Keménytarhonya leves (HUN)
  • 2 marchewki
  • 2 garście zacierek (suchych)
  • 1 mała cebula
  • 1 pietruszka
  • 1 mała kalarepa
  • sól
  • pieprz
  • 2 łyżki gęsiego smalcu
  • 1 łyżka masła
  • 15 dag grzybów
  • 1 żółtko
  • 1 łyżka śmietany



»•«


Oczyszczone warzywa - marchewkę, pietruszkę i kalarepę kroimy w kostkę i gotujemy prawie do miękkości w osolonej wodzie. Warzywa wyjmujemy z wywaru.

W rozgrzanym gęsim smalcu zarumieniamy zacierki.
Dodajemy pokrojoną w bardzo drobną kostkę cebulę i lekko ją podsmażamy. Przyprawiamy szczyptą pieprzu. Dolewamy wywar z warzyw i powoli zagotowujemy.

Oddzielnie, na maśle podsmażamy i lekko dusimy grzyby. Dodajemy je do zupy. Ponownie zagotowujemy.

Przed podaniem, już w wazie, żółtko mieszmy ze śmietaną i zalewamy zupą. Dodajemy ugotowane warzywa.

  • Jeżeli zupę przygotowujemy w bograczu, potrzebne są nam przynajmniej dwa bogracze...

Smacznego!


Zupa zarobiona - Becsinált leves (HUN)

Becsinált, to znaczy po węgiersku - ⇒potrawka, potrawkowy. Może więc należało nazwę zupy przetłumaczyć - Zupa potrawkowa albo Zupa zaprawiana? Pozostałem jednak przy tym, niby dosłownym tłumaczeniu.


  • 1 kurczak
  • 1 łyżka smalcu lub 2 łyżki oleju
  • sól
  • pieprz
  • porcja włoszczyzny
  • 1 cebula
  • 5 dag mąki
  • pół cytryny
  • pół szklanki śmietany
  • czerwona, słodka papryka w proszku



»•«


Oczyszczonego kurczaka kroimy na małe porcje i lekko pdsmażamy, podduszamy z dodatkiem soli, pieprzu i papryki.
W dwóch litrach osolonej wody gotujemy pokrojoną, wcześniej dokładnie umytą, włoszczyznę i główkę cebuli (umytą, ale w łupinie).

Kiedy warzywa będą miękkie, przygotowujemy jasną ⇒zasmażkę. Rozcieńczamy ją zimną wodą i dodajemy do wywaru z warzyw. Wszystko zagotowujemy i przecedzamy, a następnie wlewamy do garnka z pokrojonym kurczakiem. Gotujemy, dopóki mięso nie będzie miękkie.

Spożywamy ze śmietaną, z dodatkiem soku wyciśniętego z cytryny. Możemy posypać zieloną, posiekaną pietruszką lub bazylią!

Smacznego!


Słodkie málé (kukurydza na słodko) - Édes málé (HUN)

Málé w języku ⇒szeklerskim, to kukurydza, mąka kukurydziana, a także słodki placek, którego głównym składnikiem jest mąka z kukurydzy.

Zróbmy więc taki słodki placek według bardzo starego przepisu...


  • 50 dag mąki kukurydzianej
  • 10 dag mąki pszennej
  • 7 dl mleka
  • 5 dag cukru
  • 2 dag drożdży
  • 10 dag masła
  • 4 jajka
  • 4 łyżki cukru-pudru
  • starta skórka cytryny



»•«


Mąkę kukurydzianą mieszamy z mąką pszenną.
6 dl mleka zagotowujemy, przykrywamy i odstawiamy.
Z pozostałego mleka (lekko podgrzanego), cukru i drożdży przygotowujemy rozczyn.

Wyrośnięty rozczyn dodajemy do mąki kukurydzianej. Mieszamy z lekko ostudzonym mlekiem.

Masło ucieramy z żółtkami, startą cytrynową skórką i cukrem-pudrem, dodajemy do mąki z rozczynem i dokładnie mieszamy