Dzień św. Piotra i Pawła









Strona główna >> Zwyczaje >> Dzień św.Piotra i Pawła

Dzień Piotra i Pawła - 29 czerwca - Péter és Pál napja - , to stare, bardzo uroczyście obchodzone węgierskie święto.

Naród zwykle świętował zakończenie żniw (dożynki, radość z udanych płodów rolnych), a ten dzień związyny jest z ich rozpoczęciem i odgrywał, jasna sprawa, bardzo ważną rolę w rol­nictwie. W tym to dniu pszenica zwykle jest już dojrzała i można rozpocząć jej zbiór.

Dzień ten świętowali również rybacy, bo przecież Święty Paweł jest ich patronem i organizowali uroczyste pochody, a na świąteczną kolację (na którą składały się przede wszystkim dania rybne) zapraszali miejscowe władze.

Niewiele tradycji łączy się ze żniwami...
Wieśniacy około 15 czerwca uważali, że pszenica jest już wyrośnięta i od tego dnia nie rośnie, a tylko dojrzewa.

Jeszcze jedna ważna data - 24 czerwca (dzień Świętego Stefana). Jeżeli w tym dniu chabry już kwitły, to zapowiadało to wczesne żniwa.

Żniw nigdy nie zaczynano przy pełni księżyca i nigdy też, jeżeli we wsi był niebosz­czyk. Nie przynosiło również dobrych plonów rozpoczęcie żęcia (nawet na kolejnym zagonie) we wtorek lub w piątek.
Podstawowym narzędziem żniwiarzy (zarówno kobiet, jak i mężczyzn) aż do końca XIX. wieku był sierp. Potem wyparła go kosa. (przyp adm.: w Polsce - zwłaszcza wschodniej, kosa została zakceptowana trochę później)

Tradycyjną potrawą na dzień Piotra i Pawła jest ⇒paprykarz z kurczaka, w dni pracy - ⇒zupa zacierkowa, zupa lebbencs i ⇒paprykarz z ziemniaków - wszystko to gotowane oczywiście w ⇒bograczu.

Zupa z twardych zacierek (1) - Keménytarhonya leves (HUN)

  • 5 dag słoniny
  • 2 garście zacierek (suchych)
  • 1 cebula
  • czerwona słodka papryka w proszku
  • sól
  • natka selera
  • 1 pomidor
  • 3 ziemniaki



»•«


Słoninę kroimy w kostkę i podsmażamy. Skwarki wyjmujemy z bogracza.

Na pozostałym tłuszczu lekko zarumieniamy zacierki.
Dodajemy pokrojoną w kostkę cebulę i smażymy ją do tej pory, dopóki nie będzie przezroczysta.
Wsypujemy czerwoną paprykę (przynajmniej 1 stołowa łyżka). Karmelizujemy ją lekko i dolewamy około 2 litrów wody.

Dodajemy pokrojone w kostkę ziemniaki i pokrojonego (ewentualnie obranego) pomidora, posiekaną natkę selera i wszyst­ko gotujemy „na gotowo”, solimy.
Podajemy na gorąco.

Smacznego!


Zupa z twardych zacierek (2) - Keménytarhonya leves (HUN)
  • 2 marchewki
  • 2 garście zacierek (suchych)
  • 1 mała cebula
  • 1 pietruszka
  • 1 mała kalarepa
  • sól
  • pieprz
  • 2 łyżki gęsiego smalcu
  • 1 łyżka masła
  • 15 dag grzybów
  • 1 żółtko
  • 1 łyżka śmietany



»•«


Oczyszczone warzywa - marchewkę, pietruszkę i kalarepę kroimy w kostkę i gotujemy prawie do miękkości w osolonej wodzie. Warzywa wyjmujemy z wywaru.

W rozgrzanym gęsim smalcu zarumieniamy zacierki.
Dodajemy pokrojoną w bardzo drobną kostkę cebulę i lekko ją podsmażamy. Przyprawiamy szczyptą pieprzu. Dolewamy wywar z warzyw i powoli zagotowujemy.

Oddzielnie, na maśle podsmażamy i lekko dusimy grzyby. Dodajemy je do zupy. Ponownie zagotowujemy.

Przed podaniem, już w wazie, żółtko mieszmy ze śmietaną i zalewamy zupą. Dodajemy ugotowane warzywa.

  • Jeżeli zupę przygotowujemy w bograczu, potrzebne są nam przynajmniej dwa bogracze...

Smacznego!


Zupa zarobiona - Becsinált leves (HUN)

Becsinált, to znaczy po węgiersku - ⇒potrawka, potrawkowy. Może więc należało nazwę zupy przetłumaczyć - Zupa potrawkowa albo Zupa zaprawiana? Pozostałem jednak przy tym, niby dosłownym tłumaczeniu.


  • 1 kurczak
  • 1 łyżka smalcu lub 2 łyżki oleju
  • sól
  • pieprz
  • porcja włoszczyzny
  • 1 cebula
  • 5 dag mąki
  • pół cytryny
  • pół szklanki śmietany
  • czerwona, słodka papryka w proszku



»•«


Oczyszczonego kurczaka kroimy na małe porcje i lekko pdsmażamy, podduszamy z dodatkiem soli, pieprzu i papryki.
W dwóch litrach osolonej wody gotujemy pokrojoną, wcześniej dokładnie umytą, włoszczyznę i główkę cebuli (umytą, ale w łupinie).

Kiedy warzywa będą miękkie, przygotowujemy jasną ⇒zasmażkę. Rozcieńczamy ją zimną wodą i dodajemy do wywaru z warzyw. Wszystko zagotowujemy i przecedzamy, a następnie wlewamy do garnka z pokrojonym kurczakiem. Gotujemy, dopóki mięso nie będzie miękkie.

Spożywamy ze śmietaną, z dodatkiem soku wyciśniętego z cytryny. Możemy posypać zieloną, posiekaną pietruszką lub bazylią!

Smacznego!


Słodkie málé (kukurydza na słodko) - Édes málé (HUN)

Málé w języku ⇒szeklerskim, to kukurydza, mąka kukurydziana, a także słodki placek, którego głównym składnikiem jest mąka z kukurydzy.

Zróbmy więc taki słodki placek według bardzo starego przepisu...


  • 50 dag mąki kukurydzianej
  • 10 dag mąki pszennej
  • 7 dl mleka
  • 5 dag cukru
  • 2 dag drożdży
  • 10 dag masła
  • 4 jajka
  • 4 łyżki cukru-pudru
  • starta skórka cytryny



»•«


Mąkę kukurydzianą mieszamy z mąką pszenną.
6 dl mleka zagotowujemy, przykrywamy i odstawiamy.
Z pozostałego mleka (lekko podgrzanego), cukru i drożdży przygotowujemy rozczyn.

Wyrośnięty rozczyn dodajemy do mąki kukurydzianej. Mieszamy z lekko ostudzonym mlekiem.

Masło ucieramy z żółtkami, startą cytrynową skórką i cukrem-pudrem, dodajemy do mąki z rozczynem i dokładnie mieszamy.
Białka ubijamy na sztywną pianą i dodajemy do ciasta.

Płaską formę smarujemy tłuszczem, posypujemy mąką, a następnie wlewamy do niej ciasto.
Pieczemy w temperaturze około 180 °C na rumiano.

Po upieczeniu, przykrywamy ściereczką.
Po lekkim ostudzeniu, kroimy w kostki (5x5 cm),posypujemy cukrem pudrem i podajemy...

Smacznego!



Zupa żniwna  - Aratóleves (HUN)
  • 50 dag kiszonej kapusty
  • 5 dag wędzonej słoniny
  • sól
  • 1 cebula
  • 4 łyżki zacierek (suchych)
  • 1 łyżka mąki
  • 20 dag wędzonej kiełbasy
  • 2 dl śmietany
  • słodka, czerwona papryka



»•«


Kapustę lekko płuczemy i gotujemy w ok. 0,5 l wody razem z drobno pokrojoną cebulą.

W innym garnku wytapiamy tłuszcz z drobno pokrojonej słoniny. Do gorącego tłuszczu dodajemy zacierki i zarumie­niamy je, a następnie posypujemy mąką i łyżeczką papryki. Przez chwilę mieszamy, po czym dolewamy ugotowaną kapustę oraz około 1,5 l wody.
Gotujemy do tej pory, dopóki zacierki nie będą miękkie.

Kiełbasę kroimy na cienkie plasterki, dodajemy do zupy i gotujemy przez 5 minut. Dodajemy śmietanę, zagotowujemy i po chwili, możemy podawać.

Smacznego!



 Mięso „Rác” - Rácos hús (HUN)

„Rác”, to znaczy Serb. Tak, jeszcze przed XIX-tym wiekiem, nazywano przedstawicieli tej narodowości.
W kuchni węgierskiej jest mnóstwo dań, których nazwa rozpoczyna się od „Rác”. Są to zwykle dania polane śmietaną i zapiekane z ziemniakami, pomidorami, papryką...


  • 1,25 kg ziemniaków
  • 30 dag zielonej papryki
  • 30 dag pomidorów
  • 10-15 dag cebuli
  • 8 plastrów schabu lub karkówki
  • 2,5 dl śmietany
  • 2 łyżki oleju
  • słodka, czerwona papryka
  • pieprz
  • sól



»•«


Ziemniaki obieramy, myjemy, kroimy na plasterki i układamy w posmarowanym olejem naczyniu do zapiekania. Solimy i przyprawiamy odrobiną pieprzu.
Na warstwie ziemniaków układamy pokrojoną w plasterki paprykę, pomidory i cebulę. Na tym wszystkim umieszczamy posolone plastry mięsa.

Brytfannę z mięsem wstawiamy na około 1 godzinę do nagrzanego piekarnika (ok.180 °C).
W trakcie zapiekania, mięso kilka razy obracamy.
Na początku, na około 15 minut, naczynie przykrywamy (na przykład folią aluminiową).

Kiedy ziemniaki i mięso są już miękkie, polewamy śmietaną i posypujemy słodką, czerwoną papryką.
Zapiekamy jeszcze przez kilkanaście minut w 210 °C do ładnego zarumienienia się.

Podajemy z ⇒zieloną sałatą. Do tego wszystkiego dobre, półwytrawne wino węgierskie...

Smacznego!


Strapaczka - Sztrapacska (HUN)

Danie pochodzi ze Słowacji, ale na dobre zadomowiło się w kuchni węgierskiej.


  • 1 kg ziemniaków
  • 1 jajko
  • 50 dag mąki
  • 20 dag bryndzy
  • 15 dag wędzonej słoniny lub boczku
  • 2,5 dl śmietany
  • sól



»•«


Słoninę kroimy w kostkę i zarumeniamy na patelni. Zarumienione skwarki wyjmujemy na oddzielny talerzyk.

Ziemniaki obieramy, myjemy i trzemy na drobnej tarce. Mieszamy z dwiema łyżkami tłuszczu wytopionego poprzednio ze słoniny. Dodajemy rozmieszane jajko i mąkę.
Wyrabiamy (mieszamy) ciasto - ( powinno być takie nie za rzadkie i nie za gęste ).

Z ciasta formujemy wałki i przy pomocy łyżki (lub tępego noża), wprost do wrzącej, osolonej wody, odrywamy niewiel­kie kluski. Gotujemy dopóki nie wypłyną. Wyjmujemy je na sito przy pomocy łyżki cedzakowej i lekko spłukujemy zim­ną wodą.

Do żaroodpornego naczynia wlewamy tłuszcz wytopiony ze słoniny. Dodajemy ugotowane kluski. Posypujemy rozkru­szoną bryndzą i polewamy (smarujemy) śmietaną.
Wstawiamy do nagrzanego piekarnika (ok. 200 °C), ale nie zapiekamy - tylko podgrzewamy.

Podajemy z ⇒zieloną sałatą.

Smacznego!


Frykas z koguciego grzebienia - Kakastaréj-frikasszé (HUN)

Bardzo stare danie węgierskie. To do dziś jest delikates na wiejskich, świątecznych stołach. Niestety w dzisiejszych czasach bardzo trudno o podstawowy składnik tego dania - kogucie grzebienie.


  • ok. 0,5 kg grzebieni kogucich
  • 0,75 l bulionu (może być z kostki rosołowej)
  • sok z cytryny
  • 1 łyżka masła (margaryny)
  • 2 łyżki mąki
  • 2,5 dl śmietany
  • 2 żółtka
  • sól
  • pieprz



»•«


Grzebienie oczyszczamy, myjemy, zalewamy zimną wodą i gotujemy do tej pory, dopóki wierzchnia skórka nie da się lekko zdjąć.
Zdejmujemy tą skórę i ponownie gotujemy dopóki następna warstwa skóry nie da się zetrzeć pomiędzy palcami.

Oczyszczone grzebienie zalewamy bulionem (może być z kostki rosołowej), przyprawiamy sokiem z cytryny, pieprzem; solimy i zagotowujemy.

Z mąki i masła przygotowujemy jasną ⇒zasmażkę. Rozcieńczamy ją sosem z ugotowanych grzebieni, po czym doda­jemy do grzebieni.
Śmietanę mieszamy z żółtkami i mieszaniną tą zaprawiamy potrawę.

Podać możemy z pieczarkami podsmażonymi na maśle, duszonymi grzybami, ⇒paprykarzem z grzybów...

Smacznego!


Zacierki zagrodowe  - Öregtarhonya tanyai módra (HUN)

Tradycyjne, wiejskie danie węgierskie. Miałem problem z dokładnym przetłumaczeniem nazwy tej potrawy i ostatecznie przyjąłem właśnie taką wersję, niezupełnie dokładnie odpowiadającą oryginalnej nazwie węgierskiej.

Danie nie należy do najbogatszych i często jest spożywane jako dodatek do ⇒pörköltów, paprykarzy...


  • 20 dag słoniny
  • 25 dag suchych, grubych zacierek
  • 1 cebula
  • 1 łyżeczka czerwonej, słodkiej papryki
  • 3 ziemniaki
  • 1 zielona papryka
  • sól



»•«


Słoninę kroimy na małe, drobne kostki i mocno podsmażamy (w bograczu).
Na gorący tłuszcz (i skwarki) wsypujemy zacierki i zarumieniamy je na ciemnozłoty kolor.

Oczyszczoną cebulę kroimy w kostkę i dodajemy do zarumienionych zacierek. Przyprawiamy słodką papryką i dolewa­my tyle wody, aby przykryła zawartość bogracza.
Gotujemy do tej pory, dopóki zacierki nie będą miękkie. W miarę potrzeby uzupełniamy wygotowaną wodę. Pod koniec dodajemy obrane i pokrojone w kostkę ziemniaki oraz plasterki zielonej papryki (może być ostra). Ostatecznie, kiedy wszystkie składniki są już miękkie, wodę wyparowujemy całkowicie.

Zamiast zacierek możemy użyć makaronu ⇒lebbencs - to takie duże płaty z ciasta makaronowego, bardzo podobne do ciasta używanego do ⇒lasagne. Łamiemy te płaty na mniejsze kawałki, podsmażamy i dalej postępuje­my tak, jak z zacierkami.

Podajemy z zieloną sałatą, ale doskonale smakują takie zacierki ze ⇒wszelkimi daniami z sosem...

Smacznego!


Owcza kiełbasa - Birkakolbász (HUN)

Bardzo dziwne danie (dla przynajmniej mnie) i jednocześnie stara, węgierska recepta. Może nie danie, a wyrób, potrawa... Sam już nie wiem, czy to deser, czy coś innego? W każdym bądź razie, uważam, że warto spróbować... Grecy robią szaszłyki z kiszek baranich, dlaczego więc nie zrobić takiej kiełbasy?


  • kiszki baranie
  • mleko
  • czerstwy biały chleb lub bułki
  • cukier
  • tłuszcz do smażenia (pieczenia)



»•«


Na dzień przed „owcobiciem” zdejmujemy z chleba skórkę i gotujemy w osłodzonym mleku. Po ugotowaniu lekko wy­ciskamy nadmiar mleka.

Świeże kiszki baranie czyścimy i myjemy podobnie jak każde inne - np. wieprzowe i napełniamy, poprzednio przygo­towaną, chlebowo-mleczną masą. Kiełbaski powinne być krótkie i „zgrabne”.

W patelni rozgrzewamy tłuszcz i smażymy (na rumiano) te dziwne kiełbaski.

  • Kiedyś był to przysmak w oddalonych od wsi folwarkach...
    Jeżeli ktoś chce poszaleć, może dodać jakieś przyprawy - cynamon, imbir, wanilię...

Co kraj, to obyczaj! Smacznego!

Smacznego!



 

 
Strona główna >> Zwyczaje >> Dzień św.Piotra i Pawła

Strona główna   Bogracz   Zbieranica   Zwyczaje   Strona poprzednia   •   Turystyka z ProtaSoft.. 




Strona założona 08.01.2001 roku
Copyright © Józef Tita Protasiewicz, All rights reserved

Ostatnie poprawki: 25.07.2022 08:48:42


Możliwe, że tego szukałeś:

Turbolader Reparatur


»•«

...przy okazji zajrzyj do Linkowni

Users on-line: 1



 


Strona zawiera linki do innych stron, za których założenie nie ponosimy żadnej odpowiedzialności.
Dystansujemy się od eksterytorialnych stron, których treści nie są zgodne z prawem lub zawierają dialery.
Za treść stron dołączonych do linków odpowiadają wyłącznie ich autorzy.