Wyszukiwanie potraw:
|
Możliwe, że tego szukałe¶:
...przy okazji zajrzyj do |
Gęsina, podobnie jak kaczka, jest bardzo bogata w białko i warto¶ciowe tłuszcze. W wielu krajach ma honorowe miejsce na stole wigilijnym, a w dniu ¶w. Marcina (11 listopada) niemalże obowi±zkiem jest jedzenia potraw z gęsi, w celu uniknięcia ubóstwa w ci±gu najbliższego roku.
W czasie pieczenia , większa czę¶ć gęsiego tłuszczu wysmaża się. Przyprawiony
i schłodzony jest na Węgrzech uważany za delikates. Chleb z gęsim smalcem,
cebul± i paprykę, to popularna przek±ska w winiarniach.
Do gotowych dań tradycyjnymi, najczę¶ciej serwowanymi dodatkami s± ziemniaki
i czerwona kapusta.
Poza tym, to wła¶nie Węgrzy słyn± na całym ¶wiecie z gęsiej w±tróbki.
|
|
Gęsi grzbiet dzielimy na mniejsze kawałki.
Mięso oprószamy m±k± i lekko obsmażamy na tłuszczu.
Do garnka (bogracza) wlewamy 1-2 szklanki wody, dorzucamy rozdrobnion± kostkę rosołow±,
kawałki gęsi, 1-2 z±bki czosnku, szczyptę pieprzu, odrobinę tymianku
i pod przykryciem parujemy do pół-miękko¶ci.
Marchewkę kroimy na takie grubsze trochę kr±żki, cebulę też i dodajemy do zawarto¶ci garnka.
Pod przykryciem, najlepiej w piekarniku, parujemy do zupełnrj miękko¶ci.
Od czasu do czasu warto nasze ragout
trochę pomieszać - aby się nie przypaliło.
Należy również uzupełniać (wod±, winem, piwem...) wyparowuj±c± wodę. Pod koniec - przyprawiamy do smaku.
Podajemy z ryżem wymieszanym z zielon± pietruszk±.
Zdjęcie i przepis z czasopisma „Vidék íze”, 2008 november |
|
Grzbiet z gęsi, skrzydełka, szyję, żoł±dek - dokładnie cza¶cimy i myjemy.
Najbardziej tłuste czę¶ci (skórę też) odcinamy, po czym kroimy na mniejsze
kawałki.
Z tych tłustych czę¶ci wysmażamy tłuszcz.
Pozostałe (to bez tłuszczu) mięso gotujemy, bardzo wolno, przez 40-50 minut
w kilku litrach wody.
Dodajemy, pokrojone w paski, warzywa, grzyby i groszek (groszku
nie kroimy 
). Przyprawiamy sol±, pieprzem (według smaku) i cało¶ć
gotujemy do miękko¶ci.
Z wysmażonych gęsich skwarek wyciskamy jak najwięcej tłuszczu. Przepuszczamy
przez maszynkę do mielenia mięsa.
Dodajemy rozmieszane jajko i posiekan± pietruszkę. Przaprawiamy sol±, mielonym
pieprzem. Zagęszczamy tart± bułk± na tyle, aby¶my mogli, mokr± ręk±, formować
z masy niewielkie (ok. 3 cm) gałki.
Gałki gotujemy (tylko kilka minut) w zupie i natychmiast podajemy. Już w talerzach posypujemy zielenin±.
Smacznego!
⇒Brassó, to miejscowo¶ć w Siedmiogrodzie. Zapewne danie też pochodzi stamt±d.
Zdjęcie i przepis z czasopisma „Vidék íze”, 2008 november |
|
Tak przygotowane mięso układamy w posmarowanej tłuszczem brytfanie, wlewamy szklankę wody (ewentualnie, pół-na pół z białym winem) i w temperaturze 180-190 °C pieczemy-dusimy-parujemy.
Obrane ziemniaki i cebulę kroimy na do¶ć grube (ok. 4-5 mm) plasterki. Układamy (i cebulę, i ziemniaki) obok mięsa i pieczemy na „ prawie gotowo”.
Kiszon± kapustę lekko płuczemy, wyciskamy i dusimy pod przykryciem, przez około 20 min.
Ziemniaki i cebulę wyjmujemy z brytfanny.
Z brytfanny usuwamy połowę wytopionego tłuszczu (gę¶ bywa do¶ć tłusta) i mieszamy
ze ¶mietan±.
Żaroodporny półmisek smarujemy tłuszczem (tym z gęsi) i układamy w nim:
Zapiekamy na rumiano w 210 °C.
Powinno być super! Możemy, dodatkowo, podać z purée ziemniaczanym.
Smacznego!
W±tróbka gęsia w galarecie
- Lúdmáj kocsonyával (HUN)
|
W±tróbka gęsia w galarecie
|
|
Ładn±, jasn± w±tróbkę (w cało¶ci) gotujemy z cebul± w lekko zakwaszonej octem wodzie.
Po ugotowaniu, studzimy (bez wyjmowania z wody!).
Bulion lekko podgrzewamy i rozpuszczamy w nim żelatynę (według proporcji na opakowaniu).
Do głębokiej formy wlewamy trochę wywaru z żelatyn±. Estetycznie układamy ugotowane i pokrojone na plasterki grzyby, pokrojon± (ugotowan±) marchewkę i plasterki jajek „na twardo”. Zalewamy galaret± tak, aby przykryła wszystkie składniki i odstawiamy w chłodne miejsce.
Kiedy galareta w półmisku zetnie się, układamy na niej plasterki ugotowanej w±troby, zalewamy reszt± wywaru i odstawiamy w chłodne miejsce.
Przed podaniem, odwracamy i wyjmujemy z formy na płaski półmisek, a podajemy z ⇒sosem ravigote.
Królewskie to jedzenie!
Smacznego!
W±tróbka gęsia ze ¶mietan±
- Lúdmáj tejföllel (HUN)
|
|
W±trobę moczymy przez 30-40 minut w wodzie.
Po wyjęciu z wody osuszamy, solimy i wtykamy w w±trobę 10-20 goĽdzików.
Brytfannę grubo smarujemy tłuszczem. Układamy w niej pokrojon± wzdłuż cebulę,
a na niej w±trobę.
Dolewamy tyle ¶mietany, aby przykryła cebulę. Wszystko
posypujemy tart± bułk±.
Pieczemy przez 35 minut w nagrzanym piekarniku (190-200 °C).
Przed podaniem, lekko studzimy i kroimy na grube plastry.
Z sosu zdejmujemy tłuszcz i tym sosem polewamy porcje w±tróbki.
Podajemy z ryżem i zielonymi, parowanymi warzywami.
Smacznego!
|
|
Trochę skomplikowane to danie, ale przecież poradzimy sobie...
Obrane ziemniaki gotujemy w osolonej wodzie. Odcedzamy...
W oddzielnym rondlu rozgrzewamy 2 łyżki margaryny (masła), dodajemy drobno
pokrojon± cebulę i podsmażamy na przezroczysto.
Dodajemy posiekan± zielon± pietruszkę i rozgniecione widelcem ziemniaki. Lekko
zarumieniamy, przyprawiamy sol±, majerankiem i białym pieprzem.
Jabłko obieramy i trzemy na grubej tarce. Dodajemy do lekko podsmażonych ziemniaków.
Gę¶ nacieramy sol± i pieprzem (od ¶rodka i na zewn±trz). Wnętrze wypełniamy
przygotowanym z ziemniaków nadzieniem. Zszywamy lub spinamy szpilkami.
Skórę nakłuwamy ostrym widelcem, układamy w brytfanie - piersiami do dołu.
Pieczemy, w nagrzanym piekarniku, w 200 °C, przez około 20-30 minut.
Dolewamy szklankę wody i dopiekamy jeszcze przez około 1 godzinę. Od czsu do czasu polewamy własnym sosem.
Zmniejszymy temperaturę w piekarniku do ok. 170 °C i pieczemy przez około 2 godziny.
W międzyczasie, pory kroimy w plasterki i podsmażamy na ma¶le. Dodajemy połamane
orzechy włoskie. Przyprawiamy pieprzem i sol±.
Upieczon± gę¶ wyjmujemy z piekarnika. Sos zlewamy do oddzielnego rondelka, rocieńczamy wod±, zagęszczamy m±k± (krupczatk±). Zdejmujemy z ognia i mieszamy ze ¶mietan± (¶mietank±).
Po kilkunastu minutach możemy podawać! Niesamowite to danie... zwłaszcza przy dobrym winie!
Smacznego!
|
Bekon zapakowany w przezroczystej folii.
|
|
W±tróbkę dzielimy na 8 porcji, zawijamy w bekon i szybko smażymy na patelni posmarowanej masłem, na dużym ogniu.
Ziemniaki gotujemy w mundurkach (bez obierania), studzimy w zimnej wodzie,
obieramy i kroimy w plasterki.
Jabłka kroimy w plasterki i lekko zarumieniamy na gor±cej patelni (też
na odrobinie masła).
Żaroodporne naczynie smarujemy masłem i układamy w nim pokrojone w plasterki
ziemniaki i jabłka.
Posypujemy szczypt± cynamonu i lekko polewamy miodem.
Na tych dwóch warstwach układamy w±tróbkę i zapiekamy przez 10 minut
w gor±cym piekarniku (ok. 220 °C).
Na talerzach układamy po dwa kawałki zapieczonej w bekonie w±tróbki, a dookoła
plasterki ziemniaków i jabłek.
Do tego dobre białe półwytrawne lub wytrawne węgierskie wino.
Smacznego!
Danie z węgierskiej, kuchni żydowskiej.
|
Galareta
|
|
Koszern± gęsinę (z ko¶ćmi) gotujemy w 1 l wody. Dodajemy oczyszczone warzywa, sól, pieprz, cebulę, czosnek...
Gotujemy do tej pory, dopóki mięso nie odstanie od ko¶ci. Próbujemy i przyprawiamy do smaku.
Odstawiamy, lekko studzimy. Warzywa wyjmujemy, kroimy na mniejsze kawałki.
Mięso zdejmujemy z ko¶ci.
Robimy próbę na krzepnięcie galarety - łyżeczkę wywaru wylewamy na spodeczek
i wkładamy do zamrażalnika. Jeżeli zastygnie - jest OK, a jeżeli nie,
dodajemy trochę żelatyny (według instrukcji na opakowaniu).
Mięso i warzywa układamy w miseczkach i odstawiamy w chłodne miejsce do zastygnięcia.
Smacznego!
Danie z węgierskiej, kuchni żydowskiej.
|
Gę¶
|
|
Jeżeli gotujemy dokładnie według żydowskiego przepisu, mięso powinno być
⇒koszerne.
Czy koszerne, czy nie, zaczynamy od ugotowania mięsa w osolonej wodzie
(około 1,5-2 l) z cebul± i czosnkiem.
Kiedy mięso jest miękkie, zdejmujmujemy z ko¶ci i większe kawałki nacieramy
rozgotowanym czosnkiem.
Układamy w miseczkach i lekko posypujemy piękn±, różow± papryk±. Zalewamy
przecedzonym wywarem i odstawiamy w zimne miejsce do zastygnięcia.
Smacznego!
Danie pochodzi z polskiego kalendarza „zdzieraka”... Moim zdaniem, jest fantastyczne!
|
Maliny
|
|
Z czosnku zdj±ć łupinki i przecisn±ć go przez praskę, a następnie
dodać 1 łyżkę soku z cytryny, sól, pieprz i wymieszać.
Pier¶ drobiow± umyć, usun±ć z niej tłuszcz i osuszyć, a następnie natrzeć mieszank±
z czosnku.
Odstawić na godzinę w chłodne miejsce.
Na patelni rozgrzać masło, przesmażyć mięso, a kiedy będzie rumiane po obu stronach, skropić winem, dodać goĽdziki, imbir i dusić pod przykryciem około 15 minut, uważaj±c by nie przywarło do dna patelni (w razie potrzeby podlać przegotowan± wod±).Kiedy mięso będzie już miękkie, zdj±ć z patelni i przestudzić.
Rodzynki przełożyć na sitko i przelać wrz±tkiem 2 razy.
Maliny umyć, zmiksować, a następnie przetrzeć, by powstała gładka masa bez nasion.
Żelatynę przygotować według instrukcji na opakowaniu i wymieszać
razem z przygotowanym przecierem z malin.
Wlać wino, 1 łyżkę soku z cytryny i osłodzić, je¶li zachodzi taka
potrzeba. Pozostawić w chłodnym miejscu, uważaj±c jednak,
by galaretka nie stężała za bardzo.
Pier¶ gęsi pokroić na do¶ć grube plasterki, ułożyć równomiernie na półmisku, obsypać rodzynkami i zalać galaret±.
Wstawić do lodówki i podawać, gdy galareta już stężeje.
Smacznego!
(Na podstawie polskiego kalendarza ¶ciennego zdzieraka - 11.VI.2011)
Jeszcze jedno danie z węgierskiej, kuchni żydowskiej.
|
Pieczone gęsie piersi
|
|
Z koszernych, gęsich piersi wycinamy (od ko¶ci w górę) wnętrze w ten sposób,
aby zrobić jak największ± kieszeń.
Wycięte mięso mielemy razem z wyci¶nięt± chałk±. Dodajemy rozgnieciony
czosnek, jajko i przyprawy.
Nadzienie mieszamy na jednolit± masę, któr±
wypełniamy wnętrze piersi, po czym zaszywamy lub spinamy szpilkami.
Do żaroodpornego naczynia wkładamy trochę gęsiego smalcu, podlewamy szklank± wody i pieczemy „na gotowo” w temperaturze około 180 °C.
Smacznego!
|
Wędzone piersi gęsi
|
|
Zacierki gotujemy (parujemy) w małej ilo¶ci osolonej wody.
Podajemy z podsmażonymi na gęsim smalcu plasterkami cebuli.
Smacznego!
(Na podstawie Kövi Pál, „Erdélyi lakoma”, Kriterion, Bukareszt 1980)
To też jest danie z węgierskiej kuchni żydowskiej.
|
Czosnek
|
|
W żydowskiej kuchni używa się do tej dziwnej kaszanki (a może raczej - pasztetówki!) koszerne gęsie wole, wymyte i oczyszczone z obu stron.
Również koszerne płuca cielęce gotujemy do miękko¶ci i mielemy. Dodajemy oddzielnie ugotowany ryż, jajko, rozgnieciony czosnek, solimy, przyprawiamy pieprzem, a następnie dokładnie mieszamy.
Mas± t± nadziewamy wole, zawi±zujemy, nakłuwamy i gotujemy, jak salceson (tylko obgotowujemy).
Po obgotowaniu, pieczemy na rumiano.
Doskonałe i na zimno, i na gor±co.
Smacznego!
|
Udka gęsie z okolic Brassó...
|
|
Odpowiednio przygotowane udka, razem z kuprem, nacinamy od mięsnej strony
i w nacięcia wciskamy rozgnieciony czosnek.
Mięso nacieramy sol± wymieszan± z pieprzem i przypinamy do niego, pokrojone
na kilka kawałków, sadło. W końcu, posypujemy różow± papryk± i układamy
w posmarowanym gęsim smalcem ⇒żaroodpornym naczyniu, na dnie którego umie¶cili¶my
pokrojon± wzdłuż, w słupki - cebulę.
Dolewamy wodę i pieczemy na rumiano, przy bardzo częstym polewaniu własnym sosem.
Czas pieczenia w temperaturze 180 °C: około 50 min./kg.
Podajemy z ⇒pieczonymi ziemniakami i kwa¶nymi ⇒sałatkami.
Smacznego!
|
Udka gęsie z okolic Brassó, ale trochę inaczej
|
|
Koszerne gęsie udko nacinamy od grubszej strony i w nacięcia wkładamy mieszaninę soli, pieprzu i rozgniecionego czosnku.
Cebulę bardzo drobno siekamy i szklimy) w niewielkiej ilo¶ci tłuszczu (w takiej patelni
lub rondlu, który możemy wstawić do piekarnika.
Na cebuli układamy udka, dolewamy wodę i przy częstym polewaniu własnym sosem,
pieczemy na rumiano.
Podajemy z ⇒pieczonymi ziemniakami (lub ⇒ziemniakami purée) i kwa¶nymi ⇒sałatkami.
Smacznego!
|
Pieczone gęsie udka z racuchami ziemniaczanymi
|
|
Udka gęsie solimy, przyprawiamy pieprzem i smażymy na gor±cym, gęsim smalcu na rumiano. Układamy
w brytfannie, polewamy tłuszczem pozostałym ze smażenia oraz obkładamy drobno pokrojon± cebul±.
Dolewamy 1-2 szklanki wody i w piekarniku nagrzanym do 170 °C, pod przykryciem (z folii aluminiowej)
pieczemy do miękko¶ci.
Pod koniec pieczenia brytfankę odkrywamy, aby skóra zapiekła się na rumiano.
Racuchy ziemniaczane:
Wyszorowane ziemniaki gotujemy w łupinach, obieramy i rozgniatamy. Mieszamy z m±k± oraz solimy
(możemy dodać jedno jajko 
) i wyrabiamy ¶rednio gęste ciasto, z którego formujemy długi walec
o ¶rednicy około 4 cm. Ciasto kroimy na kawałki grubo¶ci około 2 cm, cienko rozwałkowujemy i smażymy
na
⇒patelni do nale¶ników z obu stron na ładny, złoty kolor.
Placki smarujemy gęsim sosem z pieczenia udek i składamy na trójk±ty.
Na talerzach, obok upieczonych udek układamy racuchy oraz porcje ⇒duszonej kapusty.
Smacznego!
(Na podstawie Blikk, Receptmagazin
).
|
Udka gęsie na dzień ¶w. Marcina
|
|
Udka myjemy, usuwamy ewentualne końcówki piór, solimy, przyprawiamy pieprzem, nacieramy majerankiem i zarumieniamy na gor±cym, gęsim smalcu, po czym przekładamy do innego rondla.
Na pozostałym w patelni tłuszczu „szklimy” drobno pokrojon± cebulę z rozgniecionym czosnkiem i razem z tłuszczem dodajemy do udek.
Pod przykryciem, z dodatkiem szklanki wody, często polewaj±c wäłsnym sosem, dusimy do miękko¶ci.
Kiedy udka s± już miękkie, odkrywamy i smażymy na rumiano.
Podajemy z ⇒ziemniakami purée
i ⇒duszon±, czerwon±
kapust±.
W Siedmiogrodzie to danie serwuje się z ⇒pulisk±, a na terenach czesko-słowackich - z ⇒knedlikami.
Smacznego!
(Na podstawie Kövi Pál „Erdélyi Lakoma”, Kriterion Könyvkiadó Bukarest 1980)
Wspaniały przepis z polskiej kuchni. Otrzymałem go od jednej z internautek, która, z kolei, znalazła go w jakim¶, wydanym na pocz±tku lat 50-tych XX wieku, czasopi¶mie (niestety, bez ilustracji).
|
Porcjowanie gęsi
|
|
|
Skruszał±, sprawion± gę¶ starannie myjemy, odcinamy szyję i skrzydła (w drugim stawie).
Rozcinamy ostrym, cienkim nożem skórę na grzbiecie (wzdłuż od szyi do kupra) i oddzielamy
ostrożnie skórę z mięsem od ko¶ci.
Skrzydła wyłamujemy pod skór± ze stawu biodrowego.
Wyjmujemy oddzielony od mięsa szkielet. Pozostał± skórę z mięsem, nóżkami i skrzydłami
solimy na 1-2 godziny przed przyrz±dzeniem.
Opłukane grzyby i podróbki zalewamy wrz±c±, osolon± wod±; gotujemy pod przykryciem.
W połowie gotowania dodajemy oczyszczon± włoszczyznę, dogotowujemy razem, przecedzamy.
Kaszę dokładnie mieszamy z białkiem, zalewamy wrz±cym wywarem z podróbek i gotujemy
na sypko.
Podróbki drobno siekamy razem z grzybkami.
Cebulę obieramy, kroimy w malutkie kostki, smażymy na stopionym tłuszczu z gęsi
na jasnozłoty kolor.
Ugotowan± kaszę wykładamy do miski, studzimy.
Usmażon± cebulę ucieramy z 2 żółtkami, dodajemy ugotowan± kaszę, podróbki i grzyby,
siekan± zielenin±, sól, pieprz oraz pianę z 2 jajek.
Wszystkie składniki mieszamy i nadziewamy gę¶. Dokładnie zaszywamy, nadajemy jej
estetyczny kształt - zwi±zujemy sznurkiem nogi i skrzydła.
Wkładamy do dopasowanej wielko¶ci± brytfanny, polewamy stopionym tłuszczem z gęsi
i wstawiamy do gor±cego piekarnika.
Pieczemy 1-2 godziny do miękko¶ci. W czasie pieczenia polewamy tłuszczem i skrapiamy wod±. Powoli rumienimy, aby skóra nie popękała w szwach.
Upieczon± gę¶ wyjmujemy z piekarnika, układamy na podłużnym, płaskim półmisku. Ostrym nożem odcinamy nóżki i skrzydła, cał± kroimy w poprzek długo¶ci na plastry grubo¶ci 2-2,5 cm. Polewamy tłuszczem z pieczenia, a resztę tłuszczu podajemy w sosjerce.
Podawać z ⇒kapust± - zasmażan±, kiszon±, cukrow±, czerwon±...
Smacznego!
Gęsina z ryżem 1
- Ludaskása 1 (HUN)
Ta stara potrawa węgierska, często gotowana przez węgierskich Żydów z koszernych gęsi, jest
nieco podobna do włoskiego
⇒risotto i hiszpańskiej ⇒paelli. Kiedy¶ przyrz±dzano to danie z dodatkiem kaszy: jęczmiennej,
pszennej, jaglanej, rzadziej z gryczanej.
Spróbujmy!
|
Ludasz kasza (z pęczakiem) - Ludás kasa (fot. Nagy Norbert)
|
|
Gęsie udka filetujemy; tłuszcz zdejmujemy z mięsa i odkładamy. Mięso i żoł±dki kroimy w kostki.
Na gęsim tłuszczu, w dwóch rondlach szklimy posiekan± cebulę. Do jednego wkładamy mięso z udek,
a do drugiego - żoładki. Zawarto¶ć obu garnków solimy, dolewamy po szklance wody i przy częstym
mieszaniu, powoli dusimy.
Kiedy mięso jest już miękkie - odstawiamy i wtedy do gotuj±cych się
żoł±dków dodajemy pokrojone w małe kostki warzywa. Dusimy do miękko¶ci.
Zawarto¶ć obu garnków ł±czymy ze sob± w trzecim, większym. Dodajemy posiekany czosnek, pokrojon±
paprykę. Przyprawiamy majerankiem i mielonym pieprzem. Dosypujemy wypłukany ryż (kaszę) i dolewamy
tyle wody, aby jej poziom przewyższał zawarto¶ć garnka o 1 cm.
Przykrywamy i wkładamy do piekarnika (160-170 °C).
Danie jest gotowe, kiedy ryż jest już miękki.
Smacznego!
(Na podstawie - Magyar Konyha II. évf. 3. szám - Liscsinszky Béla; w węgierskich zbiorach ProtaSoft 003514-HU).
|
Trochę podobne danie, ale z kurczaka
|
|
|
Gęsi smalec rozgrzewamy w rondlu (takim, który będziemy mogli potem wstawić do piekarnika). Dodajemy pokrojone w kostki warzywa: marchew, pietruszkę, seler i cebulę. Przy ci±głym mieszaniu jarzyny lekko zarumieniamy. Przyprawiamy mielonym pieprzem i imbirem. Dorzucamy mięso (pokrojone na mnmiejsze kawałki), dolewamy szklankę bulionu, przyprawiamy ziarnistym pieprzem oraz sol± i dusimy pod przykryciem, na małym ogniu.
Kiedy mięso jest prawie miękkie, dodajemy opłukany ryż, pokrojone pieczarki, posiekan± natkę
pietruszki i przyprawę do potraw. Dolewamy dwa razy tyle wrz±tku, niż objęto¶ciowo było ryżu.
Kiedy wszystko zagotuje się, przykrywamy i wstawiamy do gor±cego piekarnika (około 180 °C).
Kiedy ryż i mięso s± miękkie, wyjmujemy z piekarnika.
W międzyczasie, gęsi± w±tróbkę kroimy w cienkie plastry. Przyprawiamy sol± i pieprzem, po czym na gor±cym, gęsim smalcu smażymy na rumiano.
Gotow± gęsi± kaszę układamy na półmisku, a na niej - smakowit± w±tróbkę.Smacznego!
Ostatnie poprawki: 24.01.2017 13:17:54
Strona zawiera linki do innych stron, za których
założenie nie ponosimy żadnej odpowiedzialno¶ci.
Dystansujemy się od eksterytorialnych stron, których tre¶ci nie s± zgodne
z prawem lub zawieraj± dialery.
Za tre¶ć stron doł±czonych do linków odpowiadaj± wył±cznie ich autorzy.
